Негізгі тұжырымдамалар
Криптовалюта транзакциялары жария тізілімде (блокчейнде) жазылады, бұл барлық транзакцияны айқын және тұрақты етеді.
Бұл транзакциялар Жұмыс дәлелі (PoW) мен Стейкинг дәлелі (PoS) сияқты әдістерді пайдалану арқылы Желі бойынша көптеген компьютермен тексеріліп, мақұлданады.
Жұмыс дәлелі транзакцияларды растау үшін майнерлердің қымбат ресурстарды қажет ететін қиын математикалық мәселелерді шешуіне негізделген.
Стейкинг дәлелі транзакцияларды растау үшін монеталарын құлыптау (стейкингке салу) арқылы валидаторларға сенім артады, бұл оны энергия тұрғысынан тиімді етеді.
Бұл консенсус механизмдері орталықтандырылмаған желілерде өте маңызды. Олар алаяқтық пен қос шығынның алдын алады және орталықтандырылған органдарды қажет етпейді.
Кіріспе
Биткоин мен басқа да көптеген криптовалюталар дәстүрлі ақшаға қарағанда басқаша жұмыс істейді, себебі олар транзакцияларды тексеру және бекіту үшін банктерге немесе орталық органдарға сенбейді. Керісінше, растау әрекеттері жария тізілім, блокчейн арқылы жүзеге асырылады.
Блокчейнді бәрі көре алатын, бірақ кең консенсуссыз ешкім өзгерте алмайтын алып жария дәптер ретінде елестетуге болады. Бірақ жүйе барлық транзакцияның дұрыс екеніне және ешкімнің алдамайтынына қалай кепілдік береді?
Бұл мақалада Жұмыс дәлелі мен Стейкинг дәлелі сияқты консенсус механизмдері арқылы желі бойынша криптовалюта транзакцияларының қалай тексерілетіні және расталатыны түсіндіріледі.
Криптовалюта транзакциясы дегеніміз не?
Сіз біреуге криптовалютаны жіберген кезде, транзакция жасайсыз. Бұл транзакция монеталарды кім жіберіп жатқанын, оларды кім алып жатқанын, қанша монета жіберілгенін және транзакция жасалған уақытты көрсетеді. Сіз оны жіберген сәтте, транзакция блокчейн желісінің барлық қатысушысына қолжетімді болады, сондықтан оны тексеруге және растауға болады.
Блокчейн транзакциялары қалай расталады?
Бөлісу және тексеру
Транзакция жасаған кезде, сіз әмиян кілттерін пайдаланып цифрлық қолтаңба жасайсыз. Содан кейін транзакция деректері мен қолтаңба компьютерлердің орталықтандырылмаған желісіне (түйіндерге) жіберіледі. Бұл түйіндер сіз монеталардың иесі екеніңізді және сіз берген ақпараттың дұрыстығын тексереді. Транзакция бұл тексерулерден өткен кезде, ол блок құру үшін басқа транзакциялармен топтастырылады, ол желі арқылы мақұлдануды күтеді.
Желінің келісімге келу жолы
Бүкіл блокчейн желісі жаңа блокты түпкілікті растамас бұрын оның жарамды екеніне келісуі керек. Бұл келісімге біз атаған консенсус механизмдері арқылы қол жеткізілді. Негізгі екеуі – Жұмыс дәлелі және Стейкинг дәлелі.
Жұмыс дәлелі (PoW)
Жұмыс дәлелінде майнерлер қиын «математикалық жұмбақтарды» шешу үшін жарысады. Мәселені шешкен бірінші майнер блокчейнге транзакциялардың жаңа блогын қоса алады. Басқа майнерлер мен тексеруші түйіндер шешімнің дұрыстығын тексеріп, келіседі. Блок қабылданған кезде, жеңімпаз майнер криптовалютада сыйақыға (блок сыйақысы) ие болады. Бұл дәл Биткоин қолданатын әдіс. Ол жоғары желі қауіпсіздігін қамтамасыз етеді, бірақ көп энергия мен есептеу қуатын тұтынады.
Иелік дәлелі (PoS)
Стейкинг дәлелі басқаша жұмыс істейді. Жұмбақтарды шешудің орнына, валидаторлар желіде қанша монета құлыпталғанына (стейкингке салынғанына) байланысты таңдалады. Валидаторлар жаңа блоктарды ұсыну және растау кезінде кезек-кезек әрекет етеді. Егер валидатор алдауға тырысса, олардың стейкингке салған монеталарын жоғалту қаупі бар (бұл слешинг деп аталады). PoS энергия тұрғысынан тиімдірек болып табылады және оларды Ethereum, BNB Chain және Solana сияқты көптеген блокчейн жобалары пайдаланады.
Растау несімен маңызды?
Тарихи тұрғыдан цифрлық валюталардың дамуына кедергі келтірген екі негізгі мәселе болды:
Қос шығындалу: цифрлық қолма-қол ақша жүйесінде бұрын жиі кездесетін мәселе сол ақшаны екі немесе одан да көп алушыға жіберу мүмкіндігі болды.
Орталық органға сенім арту: адамдар транзакцияларды өңдеу және мақұлдау үшін банктерге, компанияларға немесе басқа орталықтандырылған органдарға сенім артуға мәжбүр болды.
Блокчейн бұл мәселелерді шешеді, себебі әрбір транзакция ашық және тұрақты түрде жазылады, сондықтан сіз бір криптовалютаны екі рет жұмсай алмайсыз. Сондай-ақ мұнда ешқандай бақылаушы компания немесе банк жоқ. Оның орнына мыңдаған компьютер транзакцияларды тексеру үшін бірлесіп жұмыс істейді, бұл жүйені шабуыл мен алаяқтыққа төзімді етеді.
Блокчейн растауы дегеніміз не?
Растау блокчейнге жаңа блок қосылған сайын орындалады. Транзакцияны растау әрекеттері неғұрлым көп болса, ол соғұрлым қауіпсіз болады. Бұл оны өзгерту немесе жою қиынырақ дегенді білдіреді.
Әртүрлі блокчейндерде транзакция қауіпсіз деп саналуы үшін растау әрекеттерінің әртүрлі саны қажет. Мысалы, Биткоин төлемдерін қабылдайтын сатушылар өз өнімдерін шығарар алдында әдетте кемінде 4 растауды күтеді, ал Ethereum төлемдері кемінде 30 растауды талап етеді.
Қорытынды ойлар
Криптовалюта транзакцияларының расталу тәсілі – бұл банктерсіз цифрлық валютаны қауіпсіз әрі сенімді ететін ерекшелік. Бұл Жұмыс дәлеліндегі күрделі математикалық жұмбақтар немесе Стейкинг дәлеліндегі монета стейкингі жүйесі болсын, бұл әдістер желіні қорғайды және қос шығындалу және орталықтандырылған бақылау сияқты маңызды мәселелерді шешеді. Транзакцияны растау әдісін түсіну арқылы сіз криптовалюталарға қатысты технологияны және әлемде көптеген адамның оларды сеніммен қолдануына не түрткі екенін тереңірек түсіне аласыз.
Қосымша оқитын материалдар
Жауапкершіліктен бас тарту туралы мәлімдеме: Бұл контент сізге «сол қалпында» тек жалпы ақпарат және білім беру мақсаттарына, ешқандай мәлімдемесіз немесе кепілдіксіз ұсынылады. Ол қаржылық, құқықтық немесе басқа кәсіби кеңес ретінде қабылданбауы керек, сондай-ақ қандай да бір нақты өнімді немесе қызметті сатып алуды ұсынуға арналмаған. Кеңесті тиісті кәсіби кеңесшілерден алуыңыз керек. Осы мақалада берілген өнімдер аймағыңызда қолжетімді болмауы мүмкін. Мақаланы үшінші тарап қатысушысы жазған жағдайда, айтылған пікірлер үшінші тарап қатысушысына тиесілі екенін және Binance Academy пікірін білдірмейтінін ескеріңіз. Қосымша мәліметтер алу үшін біздің жауапкершіліктен бас тарту туралы мәлімдемеміздің толық мәтінін оқыңыз. Цифрлық активтердің бағасы тұрақсыз болуы мүмкін. Инвестицияңыздың құны төмендеуі немесе жоғарылауы мүмкін және инвестицияланған соманы қайтара алмауыңыз мүмкін. Инвестициялық шешімдеріңізге тек сіз жауаптысыз және Binance Academy сізде туындауы мүмкін шығындар үшін жауап бермейді. Бұл материал қаржылық, құқықтық немесе басқа кәсіби кеңес ретінде қабылданбауы керек. Қосымша ақпарат алу үшін Пайдалану шарттары мен Тәуекел туралы ескертуді қараңыз.