NFT tác động đến môi trường như thế nào?
Điểm nhấn chính
Công nghệ đằng sau NFTs được xem là mang tiềm năng ứng dụng to lớn, tuy vậy, vẫn có nhiều ý kiến đưa ra thắc mắc về tác động của NFT tới môi trường. Một số NFT hoạt động trên cơ chế Proof-of-Work (PoW) tiêu tốn khá nhiều điện năng, nhưng nhiều đã có nhiều NFT hơn được tạo ra theo các mô hình Proof-of-Stake (PoS) và thân thiện với môi trường hơn hẳn.
Lượng khí thải carbon của NFT chưa được chứng minh về mặt thống kê. Các giao dịch Blockchain liên quan đến NFT không có khối lượng lớn và không thể so sánh về lượng khí thải carbon đối với giao thông vận tải, logistic và các ngành được sử dụng trong sản xuất tác phẩm nghệ thuật hiện hữu.
Tất cả các bước tiến công nghệ hầu đều có tác động đến môi trường, nhưng các kỹ thuật công nghệ cơ sở sẽ dần được cải thiện và trở nên hiệu quả hơn và thân thiện với môi trường hơn theo thời gian.
Sự tăng trưởng của thị trường NFT trong những tháng gần đây đã mở ra vô số các cuộc thảo luận liên quan đến việc tác động môi trường của các hoạt động dựa trên blockchain. Các mối quan tâm lớn nhất bao gồm cáo buộc rằng NFT dẫn đến lượng khí thải carbon cao vì chúng được sản xuất bằng cách sử dụng các blockchain Proof-of-Work (PoW) tiêu tốn nhiều năng lượng như Bitcoin và Ethereum.
Nhưng yếu tố tác động của NFT không phải là tất cả, không phải NFT nào cũng sử dụng mô hình PoW và có rất nhiều loại hình NFT mang tiềm năng to lớn trong việc định hình thế giới hiện đại. Do đó, cần phải đạt được sự cân bằng giữa tiến bộ công nghệ và tính bền vững của môi trường khi xem xét những lợi ích thực sự mà NFT có thể mang lại cho xã hội và nền kinh tế toàn cầu.
Tại sao NFT thải ra carbon?
Các Token-không-thể-thay-thế (NFT) phần lớn được phát hành trên các mạng PoW, nhiều nhất trong số đó là Ethereum. Các mạng như vậy thường dựa vào việc khai thác coin, đòi hỏi lượng năng lượng lớn để thực hiện các phép tính phức tạp bằng cách sử dụng máy tính tiên tiến và phần cứng khai thác chuyên dụng. Thiết bị này đòi hỏi nhiều năng lượng và tạo ra một lượng nhiệt đáng kể, dẫn đến việc phát thải carbon.
Nếu hiểu theo nghĩa tuyệt đối, bất cứ thứ gì được lưu trữ trên công nghệ blockchain đều có thể thải ra carbon. Nhưng với sự quan tâm đặc biệt mà NFT nhận được gần đây từ các nguồn báo chí và tin tức, NFT dường như được gắn liền với các hoạt động sử dụng nhiều năng lượng và phát thải carbon.
Các NFT có mối liên hệ trực tiếp và quan hệ nhân quả với việc phát thải carbon không?
Gần như có thể nói, NFT không có mối quan hệ nhân quả trực tiếp với lượng khí thải carbon.
Lý do đầu tiên đó là vì các NFT đang tận dụng các blockchain hiện có như Bitcoin và Ethereum, vốn đang chạy trên các thuật toán đồng thuận PoW và đòi hỏi lượng năng lượng khổng lồ, chúng sử dụng điện để chạy phần cứng khai thác và làm mát hệ thống. Hầu hết các cơ sở khai thác vẫn đặt tại Trung Quốc, quốc gia phụ thuộc nhiều vào than và các nhiên liệu hóa thạch khác để sản xuất năng lượng.
Một lý do khác là "cơn sốt" xung quanh NFT đã thu hút nhiều người tham gia vào mạng Ethereum hơn, những người mới tham gia thị trường này sẽ thường mua nhiều ETH hơn, góp phần làm tăng mức sử dụng mạng và tăng lượng khí thải CO2. Càng sử dụng nhiều blockchain, càng đòi hỏi nhiều năng lượng.
Từ quan điểm công nghệ, những lời cáo buộc về NFT là đúng, nhưng việc có thể tính được lượng khí thải CO2 chính xác được tạo ra từ các giao dịch NFT là điều không thể, đó là vì thiếu dữ liệu thống kê và thực tế là NFT chiếm một phần nhỏ trong tất cả các trường hợp sử dụng blockchain.
Tác động của NFT đối với môi trường khi so với hình thức nghệ thuật truyền thống
Nếu phát thải CO2 được lấy làm tiêu chuẩn để đánh giá tác động môi trường của NFT thì bên cạnh đó, các hình thức nghệ thuật hữu hình - vốn đã tồn tại lâu hơn đáng kể và là nhân tố chính gây ra thiệt hại nặng nề hơn cho môi trường.
Các loại hình nghệ thuật vật lý đòi hỏi các phương tiện sản xuất liên quan đến các ngành công nghiệp hóa chất, khai thác quặng, chế biến kim loại và gỗ quý, giao thông vận tải và nhiều hoạt động sử dụng nhiều năng lượng khác. Các con số liên quan đến tác động môi trường của nghệ thuật truyền thống cũng khó tính hơn nhiều vì không có dữ liệu cụ thể liên quan đến tác phẩm nghệ thuật ngoại trừ số liệu thống kê dự kiến.
Tuy nhiên, ngay cả khi chúng ta chỉ xem xét một ngành liên quan đến việc sáng tạo và phân phối nghệ thuật truyền thống, thì lượng khí thải carbon từ hoạt động này cũng là một con số không nhỏ. Lấy ví dụ, hãy coi logistic toàn cầu là một phần của nghệ thuật truyền thống. Không giống như các tác phẩm nghệ thuật vật lý, NFT không cần phải vận chuyển, vì chúng là kỹ thuật số và có thể được gửi ngay lập tức với một phần nhỏ lượng khí thải carbon so với lượng khí thải mà máy bay hoặc xe tải chở hàng sẽ thải ra khi vận chuyển một bức tranh hoặc bức tượng. Việc vận chuyển và cung ứng các vật liệu cần thiết để tạo ra tác phẩm nghệ thuật cũng được xem là một phần trong các tác nhân chính vì logistic và vận tải là một trong những ngành sản xuất khí thải carbon lớn nhất trên hành tinh.
Mục tiêu cuối cùng của việc đánh giá tác động môi trường luôn là giảm lượng khí thải carbon. Nói theo thống kê, trong một số trường hợp, các tác phẩm nghệ thuật NFT thậm chí có thể có lượng phát thải thấp hơn so với các tác phẩm hữu hình của chúng, ngay cả khi sử dụng các blockchains PoW.
Proof-of-Stake và vai trò của nó trong việc giảm phát thải liên quan đến NFT
Trái ngược với một số cáo buộc, nhiều NFT được tạo ra trên các blockchains với mô hình Proof-of-Stake (PoS) không tiêu tốn nhiều năng lượng vì chúng không yêu cầu miner phải bảo trì thiết bị khai thác của họ. Thay vào đó, PoS chỉ yêu cầu một số lượng hạn chế các nút mạnh mẽ để vận hành mạng bằng cách xác thực các giao dịch sau khi nhận được một lượng stake cần thiết từ những người nắm giữ coin như một sự tin tưởng.
Bằng cách hạn chế sử dụng các phương tiện khai thác khổng lồ, mô hình PoS thường được công nhận là thân thiện với môi trường hơn PoW. Ngoài ra, mạng PoS được coi là có lợi hơn vì chúng mang đến cơ hội tạo thu nhập thụ động thông qua DeFi. Do đó, nhiều thị trường và người sáng tạo NFT đang chuyển sang mạng PoS. Ngay cả Ethereum cũng đang trên đường chuyển đổi sang mô hình PoS theo bản cập nhật Ethereum 2.0.
Một ví dụ về nền tảng blockchain làm giảm tác động đến môi trường của NFT là Binance NFT Marketplace, sử dụng mạng Proof of Staked Authority (PoSA) - sự kết hợp của Proof of Authority (PoA) và PoS - thân thiện với môi trường, năng lượng- hiệu quả và bền vững. Biến Thị Trường Binance NFT thành một nền tảng thậm chí ít sử dụng blockchain hơn vì mọi người dùng đều có thể truy cập Binance NFT mà không cần phải có nhiều tài khoản.
NFT mang đến nhiều lợi ích hơn nguy cơ tác động đến môi trường của mình
Với các tính ứng dụng rộng rãi như bằng chứng về quyền sở hữu và các công cụ số hóa tài sản trong thế giới thực, NFT có giá trị hơn so với "cơn sốt" ban đầu khi NFT nổi lên như một hiện tượng. NFT là một số tài sản tiền mã hoá có tính ứng dụng cao nhất với giá trị tiện ích góp phần đưa mục đích thực hiện chuyển đổi sang Web 3.0 - phát triển sự phi tập trung và thông minh của Internet - có thể trở thành hiện thực.
Một số NFT cũng được sử dụng cho các mục đích ý nghĩa như từ thiện vì chúng cho phép người sáng tạo và nghệ sĩ để nhận được những phần thưởng xứng đáng cho sự sáng tạo của họ và đảm bảo quyền cho những ai có quyền sở hữu trí tuệ. Tiềm năng của NFT vẫn chỉ mới ở giai đoạn khai thác rất sơ khởi và hiện nhiều nền tảng đang tham gia vào lĩnh vực NFT để có thể đẩy mạnh những lợi ích mà công nghệ có thể mang lại.
Trong nỗ lực để có thể góp phần đẩy mạnh tiềm năng to lớn của NFT, Binance cũng đã ra mắy nhiều đợt drop cho NFT premium khác nhau trong lĩnh vực esport, thể thao, game và nghệ thuật để tiếp tục trao quyền cho cộng đồng mạnh mẽ hơn. Sự kiện NFT for Good được tổ chức bởi Binance NFT Marketplace và Binance Charity là một ví dụ về cách NFT mang đến cho các nghệ sĩ cơ hội để chuyển đổi sự sáng tạo của họ thành những đóng góp ý nghĩa để cống hiến cho xã hội.
Tổng kết
Các giao dịch dựa trên blockchain được sử dụng hỗ trợ cho NFT đích thực có thải ra một lượng CO2. Trong nỗ lực giảm thiểu tác động này, nhiều nhà sáng tạo và thị trường NFT đang tìm kiếm các giải pháp thay thế và liên tục cải thiện. Các mạng blockchain lớn khác cũng đang tham gia vào việc giảm thiểu này bằng cách chuyển sang các mô hình tiết kiệm năng lượng hơn như PoS.
Tiềm năng của các ứng dụng trong thế giới thực cho NFT là rất lớn, nhưng việc phát triển một công nghệ mới sẽ phát sinh tác động tương ứng đến môi trường là điều không tránh khỏi, cũng như việc phát minh ra động cơ đốt trong, AI, máy học hoặc điện thoại thông minh. Mọi thứ đều đòi hỏi năng lực sản xuất và năng lượng để vận hành nó. Nhưng dần dà, các công nghệ sẽ luôn được cập nhật và cải tiến, giống như việc ô tô điện đang loại bỏ dần động cơ đốt trong để giảm thiểu tác động đến môi trường. Các đổi mới là yếu tố cần thiết cho sự tiến bộ, vì vậy chìa khoá chúng ta tìm kiếm ở đây là sự cân bằng và đổi mới cho blockchain - cụ thể là NFT - vốn đã đạt được những bước tiến rõ rệt trong khía cạnh này.
Hãy tham khảo mục FAQ sau để biết thêm thông tin hữu ích: