NFT Akıllı Sözleşmeleri Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Önemli Bilgiler
Akıllı sözleşmeler, blockchain dünyasındaki pek çok kullanım alanında önemli bir rol oynar.
NFT akıllı sözleşmeleri özellikle de meta evren ve Web3'ün daha fazla ilgi çekmesiyle gitgide daha fazla önem kazanmaktadır.
NFT akıllı sözleşmelerinin ne olduğunu, nasıl hizmet gördüğünü ve bu sözleşmeleri nasıl kullanabileceğinizi makalemizden öğrenebilirsiniz.
NFT akıllı sözleşmelerini nelerin "akıllı" kıldığı, bu sözleşmelerin nasıl hizmet gördüğü ve hangi özelliklere sahip olduğunun yanı sıra mevcut ve potansiyel kullanım alanlarını öğrenin.
NFT'lerin varlıklarını blockchain üzerinde sürdürdüklerini ve akıllı sözleşmelerin yardımıyla idare edildiklerini biliyor muydunuz? Bir NFT aldığınız veya sattığınızda, bu işlemi gerçekleştirmek için büyük ihtimalle bir akıllı sözleşme kullanırsınız.
Bu güvenilir yazılım çözümü ve bu çözümün mülkiyetin doğrulanmasını, sahtecilikle mücadele edilmesini ve çok daha fazlasını nasıl sağladığı hakkında daha fazla bilgi edinin.
Akıllı Sözleşme Nedir?
Akıllı sözleşme, blockchain üzerinde yer alan ve önceden belirlenmiş koşulların karşılanması durumunda belirli eylemleri otomatik olarak gerçekleştiren bir programdır. Merkeziyetsiz bir sistemde iki taraf, işlemleri gerçekleştirmek için genel anlamda ihtiyaç duyulan aracıların yerine akıllı sözleşmeleri kullanarak etkileşim kurabilir. Bitcoin ve Ethereum da dahil olmak üzere blockchainler, işlemleri gerçekleştirmek ve süreçleri otomatik hale getirmek için akıllı sözleşmeleri kullanmaktadır.
Akıllı sözleşmeleri "akıllı" kılan nedir? Bu kod parçaları, süreçleri otomatik hale getirerek ve insan hataları yapmayarak geleneksel sözleşmelerdeki işlem sürelerini ve maliyeti azaltır. Akıllı sözleşmeler, insan hatalarını ortadan kaldırmanın dışında kendilerini blockchain sektöründe önemli bir konuma getiren başka avantajlara da sahiptir.
Akıllı sözleşmeleri kullanmanın avantajları
İşlemlerin güvene dayalı olmayan bir sistemde gerçekleştirilmesini sağlarlar. Bu da tarafların birbirini tanımadan ve birbirine güvenmek zorunda kalmadan etkileşim kurabilmesini sağlar.
Aracılara ve evrak işlerine ihtiyacı ortadan kaldırarak hızı artırır ve maliyeti düşürürler.
Akıllı sözleşmeler değiştirilemez ve konuşlandırıldıktan sonra üzerinde oynama yapılamaz. Bu da onları daha güvenli kılar.
Akıllı sözleşmeler herkese açık bir blockchainde konuşlandırılmaları durumunda şeffaftır ve herkes tarafından görülebilir.
Konuşlandırılmadan önce özelleştirilebilirler ve bu da onları çeşitli kullanım alanları için uygun bir hale getirir.
Akıllı sözleşmeler deterministiktir ve yalnızca programlandığı şeyleri yapar.
Otomatik oldukları için insan hatası riski yoktur.
Bununla birlikte, akıllı sözleşmeler geleneksel sözleşmelerin aksine, yasal olarak bağlayıcı değildir. Diğer bir deyişle, bu kod satırları bir blockchain üzerinde işlemlerin gerçekleştirilmesini sağlasalar da zincir dışı sözleşmeleri yürütemezler.
Akıllı Sözleşmelerle NFT'ler Oluşturma
NFT'ler, NFT çıkarma olarak bilinen bir süreç dahilinde oluşturulur. Bu süreçte görüntü, video, kısa ses dosyaları ve diğer dijital dosyalar bir blockchain üzerinde kripto varlıklarına dönüştürülür. NFT çıkardığınızda, esasen kripto varlıklarınızın özelliklerini belirleyen akıllı sözleşme kodunu yapılandırmış olursunuz.
NFT'lerin uygulamalarla kolayca etkileşim kurabilmesini sağlamak için çeşitli standartlar oluşturulmuştur. Örneğin, NFT oluşturma araçlarına sahip olan TRON, EOS ve Tezos gibi çeşitli akıllı sözleşme blockchainleri vardır. Akıllı sözleşmeler ve NFT'lerin nasıl kodlanması gerektiğine yönelik ortak bir standart olmadan, farklı platformlar üzerinde çıkarılan NFT'lerin aynı NFT pazarında alınıp satılması mümkün olmayabilir.
NFT oluşturmak için akıllı sözleşme standartları
Kripto dünyasındaki çeşitli standartlar arasında Ethereum'un ERC-721 standardı, Ethereum üzerindeki ilk benzersiz token standardı olduğu için en yaygın kullanılandır. NFT dünyasında öncü olan bu standart, birçok kişi tarafından NFT oluşturmak ve çıkarmak için kullanılır. ERC-721, tüm tokenlerin benzersiz olmasını ve eşsiz bir token kimliğine sahip olmasını gerektirir. Bu koşul, diğer standartlar tarafından zorunlu kılınmayabilir.
ERC-721'in dışında, çoğunlukla NFT oyun dünyasında kullanılan başka bir standart daha vardır. ERC-1155 standardı, hem oyun içi para birimleri gibi birbiriyle değiştirilebilir varlıkları hem de sınırlı sayıda üretilmiş kıyafetler gibi benzersiz varlıkları içermek üzere oluşturulmuştur.
Akıllı sözleşmeler, NFT'ler ve meta evren
Meta evren; finansal, sanal ve fiziksel dünyalar arasında köprü kuran üç boyutlu dijital bir evren olarak düşünülebilir. Bildiğimiz ve kullandığımız şekliyle kriptolar, NFT'ler ve blockchain oyunları meta evrenin bir parçası olabilir.
Akıllı sözleşmelerin NFT'lerin temelini oluşturduğu dikkate alındığında, meta evrenin inşa edilmesinde çok önemli bir araç olmaları da şaşırtıcı değildir. Örneğin NFT sanatı ve oyunları, mevcut meta evren ortamında akıllı sözleşmelerin destekleyebileceği iki potansiyel alandır. Parasal işlemlerin de akıllı sözleşmelerle gerçekleştirilebiliyor olması meta evrende üçüncü taraflara yönelik ihtiyacı ortadan kaldırır ve etkileşim sorunlarını azaltır.
Akıllı Sözleşmeler için NFT'lere İlişkin Diğer Kullanım Alanları
Mülkiyeti kanıtlama ve orijinalliği doğrulama
NFT çıkarmak için kullanılan akıllı sözleşmeler, mülkiyeti ve verilerin orijinalliğini kanıtlayabilir. Bu NFT'ler herkese açık blockchainler üzerinde yer alıyorsa, mülkiyete ve oluşturulma zamanına yönelik bilgilere herkes erişebilir.
Dijital diplomalar söz konusu olduğunda, eğitim kurumları herkese açık blockchainler üzerinde öğrenciler için eşsiz NFT'ler çıkarabilir. Öğrencileri işe alacak işverenler, ilgili blok gezgininden adayın diplomasının orijinalliğini kontrol edebilir. Bu arama motoru, blockchain üzerinde kaydedilmiş kamuya açık bilgilere herkesin erişebilmesine imkan tanır.
Bunun NFT'lerle lisanslamayı da kapsayacak şekilde genişletilmesi mümkündür. Bir görüntü ve ses dosyasının devredilebilir haklarına yönelik bilgiler oluşturulabilir ve bu haklar bir sonraki NFT token sahibine kolayca devredilebilir. Hem mülkiyet hem de alıcılara lisanslanan haklar herkes tarafından kontrol edilebilir.
İntihal ve sahteciliğin önlenmesi
Akıllı sözleşmeler, NFT'ler aracılığıyla intihal ve sahteciliğin önlenmesini de sağlayabilir. Akıllı sözleşmeler, blockchain üzerinde yer aldıkları için bir NFT veya tokenin oluşturulma yeri ve zamanını, yani kayıtlı ilk cüzdan adresini otomatik olarak kontrol edebilir. Aynı zamanda akıllı sözleşmeler içerik üreticinin mülkiyetini de takip edebilir, sahte sertifikaları engelleyebilir ve sahte ürün sorununu ortadan kaldırabilir. Örneğin, belirli ön koşulları karşılamayan ürünler otomatik olarak filtrelenebilir.
Kurumsal işlemleri destekleme
Akıllı sözleşmelerin yardımıyla kurumsal işlemler iki açıdan iyileştirilebilir: hız ve güvenlik.
Akıllı sözleşmeler iki tarafın bir anlaşma yapmasına imkan tanır ve koşulların karşılanması durumunda önceden üzerinde anlaşılmış sonucun gerçekleşmesini sağlar. Güven eksikliğinden kaynaklanan gecikmeler ortadan kaldırılarak daha verimli bir işlem süreci sağlanır. Tarafların birbirlerine güvenmesi gerekmez, fakat sözleşme hükümleri yerine getirildiği anda akıllı sözleşmenin işlemi gerçekleştireceğinden emin olabilirler.
Bir ev satın alma sürecini düşünün. Alıcının kredi kontrolünden geçme ve peşinatı yatırma gibi tüm şartları yerine getirmesinin ardından, akıllı sözleşme ilgili fonları satıcı için serbest bırakabilir ve mülkiyeti eş zamanlı olarak alıcıya devredebilir. Tapu devrini de içerebilecek olan bu işlem, kolayca doğrulanabilmesi için blockchain üzerinde de kaydedilir.
Sonuç
Akıllı sözleşmeler çok yönlüdür ve neredeyse tüm sektörlerde uygulamaya koyulabilecek şekilde özelleştirilebilir. En popüler dijital varlık sınıflarından birinin yapı taşları olan akıllı sözleşmelerin önemi, NFT'lerin daha da fazla benimsenmesi ve meta evrenin genişlemesiyle birlikte muhtemelen artacaktır.