CZ’nin Prensipleri
Bu, uyguladığım prensiplerden bazılarını not ettiğim, halen yazımı devam eden bir belgedir. Her prensibin doğrusu veya yanlışı olmaz, bunların büyük bir çoğunluğu sadece benim bir şeyleri nasıl gördüğüm/yaptığımdan ibaret.
1. Genel Prensipler
1.1. Adil Olun
Bu, kişisel ilişkilerden meslektaşlara ve hatta iş anlaşmalarına kadar hayatın bir çok alanını kapsayan geniş bir prensiptir. İnsanlara adil muamele göstermeye inanıyorum. Diğer insanları kullanmayın ve diğerlerinin de sizi kullanmasına izin vermeyin. Eğer bu dengeyi doğru bir biçimde tutturamazsınız, hayatta çok ileriye gidebileceğinize inanmıyorum. Tabii, bunu söylemesi yapmasından daha kolay. Herkes özneldir ve kendilerini olduğundan biraz daha iyi bir ışıkta görürler. Buna direnmeli ve olabildiğince nesnel olmalısınız.
1.2. Uzun vadeli, iki tarafın da kazandığı ilişkiler veya anlaşmalar oluşturun
İnsanlar bu kelimeleri hak ettiğinden fazla kullanıp kulağa kötü gelmelerine sebep oluyor. Yine de, ben buna inanıyorum. Başarı, uzun vadede elde edilir ve uzun vadeli sağlıklı ilişkileri sürdürmek için, kişinin uzun vadeli, iki tarafın da kazandığı ilişkiler geliştirmesi gerekmektedir. Bir anlaşmanın mantıklı olması için, aynı anda iki tarafa da fayda sağlaması gerekmektedir. Her zaman kendinize diğer tarafın çıkarını sorun. Tek taraflı anlaşmalar kalıcı olamaz ve her daim birlikte çalışmak için yeni (zayıf) ortaklar aramak zorunda kalırsınız. Yatırımlarınızın size dönüşü negatif olur. Kısa vadeli başarılar büyük olmazlar. Bu sebeple kısa vadeli başarılara karşıyım. Çünkü her zaman uzun vadede olumsuz etkileri olur, sizi uzun vadeye odaklanmaktan alıkoyarlar. Gizli fırsatların bedeli daha uzun olur.
Her daim uzun vadeli, daha büyük zaferleri hedefleyin.
“Sonsuz oyun”u oynayın (https://simonsinek.com/books/the-infinite-game/).
Bahsettiğim “kısa vadeli kazanç”lar, tek seferlik kısa vadeli kazançlardır. Bunu, uzun vadeli bir hedefe erişmenizi sağlayan ufak zaferlerle karıştırmayın, zira bunlara gayet ihtiyacınız olacaktır.
1.3. “Kötü” ilişkilerden kaçının
Bunlar genellikle etik olmayan/zararlı karakterlerdir. Sizin vizyon veya değerlerinizi paylaşmayan insanları da bu kategoriye dahil edebilirsiniz. Vaktinizin çoğunu harcayarak ziyan eden insanları da unutmamak gerek. Bırakın gitsinler. Onları hayatınızdan çıkarın. Genellikle son kategoride bahsettiğim zamanınızı harcayan insanlar, bıraktıktan sonra özlenirler.
Bunlar beklentileri yüksek olan insanlardır, beklentisi sizden yüksek olan arkadaşlar olarak da tanımlanabilirler. Sürekli olarak sizin dikkatinizi isterler, ufak tefek şeylerden sinirlenirler, sürekli sizinle iletişim halinde olmak isterler veya sürekli onların ne kadar önemli/iyi/vs. olduklarını onlara tekrarlamanızı isterler. Bunda yanlış bir şey yok, ancak ben (CZ) bu tarz insanlara tahammül edemiyorum. Sadece özgüveni yüksek ve beklentileri düşük olan insanlarla çalışıyorum.
Bir de geveze tipler var. Tekrarlıyorum, bunda yanlış bir şey yok. Ancak hayatımın bu noktasında boş sohbet edecek pek vaktim yok. Bu tarz insanlardan da uzak durmaya çalışıyorum. Gevezelik konusuna tekrar değineceğim.
1.4. Etik
Asla etik sınırlarını çiğnemeyin, her daim dönüp size bir şekilde zarar verir.
Kullanıcılarla birlikte çalışırken her zaman doğru olanı yapın, en kolayını değil.
1.5. Odaklılık
Başarı, ne kadar fazla şey yapabildiğinizden gelmez. Başarı, seçtiğiniz o birkaç şeyi ne kadar iyi yapabildiğinizden gelir. Odaklı olmak sıkı çalışmanıza olanak sağlar. Hayatınızdan dikkatinizi dağıtan şeyleri çıkarın.
Beni sorarsanız, pek fazla hobim var denemez. Günde en az 30 dakika spor yapıyorum. Bakımı yapılması gereken çok fazla fiziksel eşyam yok çünkü bunlar çok fazla zaman alıyor.
Bu konudaki potansiyel risk, çok dar bir odaklılığın fırsatları kaçırmanıza sebep olmasıdır. Ancak günümüzün bilgi aşırı yüklemesine dayanan dünyasında bu nadiren gerçekleşir.
1.6. Pozitiflik
İster aile ve arkadaşlarla ilişkiler ister iş sorunları olsun hepimiz hayatta birçok engel ile karşılaşıyoruz. Pozitif bir duruşa sahip olmak sıkça pozitif sonuçların doğması ile sonuçlanır. Tam olarak neden böyle ben de bilmiyorum, fakat dünya böyle işliyor.
Yıllar boyunca zihnime takılan ve bana inanılmaz yardımcı olmuş bir deyim var.
“Vadinin dibinde kısılıp kaldığında ne yaparsın? Yürümeye devam et, illa bir yerinden çıkacaksın.”
Ayrıca, eğer etik olan şeyi yaptığınızdan eminseniz, olumsuz her şey bir anda kayboluveriyor. Pozitif enerjiye sahip oluyorsunuz. Etik açıdan kuvvetli biri olmanın en önemli faydaları bunlar.
1.7. Üstlenmek
Doğru mentalite, hayatta başarının ön şartıdır. Yaptığınız işlerde sorumlu ve gururlu olun.
Sadece görevi başarmakta bırakmayın. Sadece bir duvara tuğla yığmakla kalmayın. Büyük resme bakarak o duvarın sonunda bir yapıya ulaşmasını hedefleyin. Eğer vizyonunuzda o “yapıyı” göremiyorsanız, büyük ihtimalle farklı bir iş aramalısınız. Eğer bir şey yapacaksanız, üstlenin. Diğerlerinin size söylediğinden daha iyisini yapabilmek için ne yapmanız gerektiğini düşünün. Ortaya çıkan sonuç konusunda sorumlu olun ve sonuçlar, başarılar ve başarısızlıklar konusunda mesul olun. Eğer bu zihniyeti benimserseniz, çalışma sonuçlarınız adeta sihirli bir şekilde gelişecek ve başarı yolunda daha hızlı ilerleyeceksiniz.
1.8. Sürekli Olarak Öğrenin
Dünya evrilmeye devam ediyor. Sizde sürekli öğrenmeye devam etmelisiniz. Kitap okuyun. Farklı şehirlerde yaşayın. Bir dünya görüşü geliştirin.
Genellikle haber okumam. 10 dakikalık makalelerin içerikleri ile aynı fikirde olmayı kolay buluyorum ancak genellikle konu hakkında yeterince derine gitmiyorlar ve okuduktan sonra hiçbir şey aklımda kalmıyor.
Kitap okuduğumda ise detaylara, ardındaki nedenlere, örneklere dalıyor ve 8 saat sonrasında yeni konseptlerin bir kaçı oldukça kalıcı hale geliyor. Kitapların kendi kendini geliştirme açısından en yüksek getiriye sahip olduğunu düşünüyorum. Oldukça fazla kitap alıyorum, yılda 300 adet civarında ancak hepsini bitiremiyorum. Yılda 80 civarında kitap bitirebiliyorum.
Aynı zamanda her gün biraz yazmaya çalışıyorum. Bu bir blog gönderisi veya bunun gibi bir makale olabilir. Yazmak düşüncelerimi toplamaya ve onları düzenlememe yardımcı oluyor.
2. Dünyayı Anlamak
Eğer herhangi başarı elde etmeyi istiyorsanız dünyanın nasıl işlediğini anlamak bariz şekilde önemli bir şey. İnsanlar nasıl çalışır kısmı için ise Sapiens kitabını okuyun. “İnsan bir dünya”da yaşıyoruz. Herkesin aklında dünyanın farklı bir versiyonu var. Yani herkes farklı bir dünyada yaşıyor. Onların dünyalarını anlayın. Çok fazla doğrusu yanlışı belli olan görüşe sahip olmayan. Dünya nadiren evet veya hayır, iyi veya kötü sorularından oluşur. Bir çok insan dünyaya gereğinden fazla basit bir şekilde bakıyor. Bu düşünce yapısı onları nadiren başarıya götürür. Olaylara daha derinden bakın. Gerçek hayatta çoğu şey bir denge içerisindedir.
Örneğin, bazı insanlar tüm kuralların iyi olduğuna dair naif bir görüşe sahiptir. Kurallar insanlar tarafından yapılmıştır ve her daim kusursuz olmaları beklenemez. Şu kitapları okumanızı öneririm: The Law (1850), Economics in One Lesson.
Ayrıca dünyanın sınırlarını da anlayın. Kusursuz bir dünyada yaşamıyoruz.
Kazanamayacağınız yüzleşmelere girmeyin. Sadece kaçının. Başka bir yere gidin. Başka bir şey yapın. Dünyada yapacak çok şey var. Yapabileceğiniz olumlu katkılara odaklanın.
3. Karar Verme Çerçevesi
Doğru kararlar vermek pratiği yapılabilen bir yetenektir. İster hızlı veya daha üzerine düşünülmüş bir karar olsun, bu zihinsel karar verme çerçevesini kullanıyorum.
3.1. İlk Prensipler
Eğer karar ana prensiplerden birine değiniyorsa, o halde prensipleri takip edin. İşleri kolaylaştırır. Aksi takdirde karar verme çerçevesini kullanın.
3.2. Büyük/Küçük Karşılaştırması
Belirlenmesi gereken ilk şey kararın etkisinin boyutudur.
Küçük kararları hızla verin veya başkasına devredin, sonra da devam edin. Örneğin akşam yemeği için nereye gideceğiniz veya küçük bir yatırım yapmak gibi.
Büyük sponsorluklar, yatırımlar, vs. gibi büyük kararlar için ise veri toplayın, bir grup ile tartışın ve kararı vermeden önce 24 saat bekleyin.
3.3. Geri Alınabilir/Kalıcı Karşılaştırması
Örneğin yeni bir ürün özelliği geliştirmek gibi bazı kararlar geri alınabilir. Her zaman durabilir ve bir başka şey üzerinde çalışabilirsiniz ya da tamamlandıktan sonra kapatabilirsiniz. Zaman ve enerji açısından biraz kaynak kaybı olacaktır, ancak bu sınırlıdır.
Bazı kararları geri almak o kadar kolay değildir, örneğin büyük bir sponsorluk sözleşmesi için peşin ödemeler, ekibimize entegre etmek istediğimiz büyük bir şirketin şirket birleşmesi, vs.
3.4. Yeterli Uzmanlığa Sahip Miyim?
Eğer oldukça iyi bildiğim veya teknoloji, ürün gibi geçmişimden gelen bilgilere sahip olduğum bir konu ise, kararlarımı daha hızlı verebilirim. Pazarlama gibi o kadar da iyi bilmediğim alanlarda genellikle kararı başkasına devretmeyi, başka uzmanları dahil etmeyi veya kararları daha dikkatlice vermeyi seçebilirim.
3.5. Yeterli Bilgi
Sorulması gereken son şey ise, benim/bizim yeterli bilgimiz olup olmadığı. Küçük kararlar için çok fazla bilgiye ihtiyaç duymam ancak daha büyük kararlar için elde etmemiz gereken gerekli tüm bilgileri toplamalıyız. Yine de, günün sonunda sık sık sınırlı bilgi ile karar veriyoruz.
Son olarak: bir karar verip onu gerçekleştirmek genellikle hiçbir karar vermemekten daha iyidir.
4. Takım ve Organizasyon
4.1. Önce Takım
Kötü performans gösteren bir takım da iyi performans gösteren bir birey olmak nadiren tatmin edici sonuçlar doğurur. Aksi de sıklıkla doğrudur. Eğer bir ekip iyi bir iş çıkarıyor, zorluk yaşayanlar da dahil olmak üzere her bir üyenin başarılı olması daha olasıdır.
Ekip her zaman önce gelmelidir ve ekipteki herkes için en iyi uzun vadeli sonuç da budur. Kısa vadeli sonuçlar için çeşitli durumlarda ekip için biraz fedakarlık yapmanız gerekebilir ancak uzun vadede zafer kazanırsınız.
4.2. Ekipleri Sıkça Yeniden Düzenleyin
Kuruluşların eskimesine izin vermeyin. Yeni liderler bu sayede daha fazla büyüme şansına sahip olacaktır. “Yanlış koltukta oturan” insanları derhal düzeltin (bu aynı zamanda sorunlara da sebep olabilir, ancak…)
Takım yapısı sistem mimarisini belirler. Team Topologies adlı kitabı okuyun. Yazılımımızın bayatlamasını istemiyoruz, bu nedenle ekip yapıları sıkça değişmelidir.
4.3. Dahili Rekabet İyidir
Her daim dışarı ile rekabet olacaktır, ancak biraz iç rekabet de iyidir. Sadece bu konuda profesyonel davranmayı unutmayın.
4.4. Kontrollü Kaos da Bir Yapı Türüdür
Bunu açıklaması biraz karmaşık. Haydi kaosa karşı yapılı karşılaştırmasının iki ekstrem ucuna bakalım. Tamamen kaos kötüdür, bu kadarı kolay. Bir çok insan bir şirket ne kadar yapılı olursa o kadar iyi diye düşünür. Buna katılmıyorum. Net bir yapının bir çok faydası var, örneğin güç ve sorumlulukların net bir şekilde belirlenmesi, daha az mükerrer iş veya ziyan edilmiş enerji gibi. Bu sayede kuruluş genellikle daha verimli hale gelir. Ancak bir çok insanın üzerine çok da düşünmediği kısmı, bu durumun bir kuruluşu sadece bir alanda verimli hale getirmesidir. (Hatta, “organizasyon” kelimesi yapı ve tek bir şey için optimizasyonu ima ediyor.) Aşırı organize hale gelmenin en ekstrem versiyonu bürokrasidir. Büyümeye devam ettikçe, sürekli olarak kendimizi bu noktadan uzaklaştırmamız gerekmektedir. Dünya değiştikçe, daha katı bir yapıya sahip bir kuruluşun adapte olması daha fazla efor gerektirecek. Dünyanın değişmesine değinmişken, bunun ne kadar hızlı olduğu konusunu da es geçmemek gerekli, hele bizimki gibi genç bir endüstride. Katı bir yapıya sahip bir kuruluşta organik yenilikçilik ve iç rekabetçilik (veya sürekli olarak daha iyiye gitme baskısı) düşer. Belirli boyutlarda, yukarıdan aşağıya karar verme verimsiz hale gelir.
Bu “kaos” iyidir demek değil. Bir yerde bir denge tutturmak zorundayız. Sürekli olarak değişen bir dünyada yaşıyor ve yeni bir endüstride çalışıyoruz Endüstrimiz, merkez, şirket, ekip ve hatta para gibi geleneksel konseptlerin bir çoğunu baştan tanımlıyor. Global ve uzaktan çalıştığımız da göz önüne alınınca, geleneksel yapıların çoğu bize uygun değil. Aynı zamanda, bir çok alanda sıkı kontrollere ihtiyacımız var. Kullanıcıların fonları ile çalışıyoruz. Bu nedenle güvenlik, uyumluluk, etik ve tarafsızlık kuvvetli bir şekilde uygulanmalıdır. Kanuni düzenlemeler altındaki bir ortamda çalışıyoruz, bu nedenle yasalara uyumluluk kritik önem taşıyor. Kontrollü bir kaos ortamı, yaptığı işte en iyi olan, en tutkulu ve en sorumluluk sahibi insanları gerektirir. Bunun bir dengesini tutturmak kendimizi geliştirme yolunda karşılaştığımız bir mücadele. Kısacası, kaos her zaman kötü değildir.
4.5. Sık Sık Yerel Ekip Etkinlikleri Düzenlemek
Hedef ayda bir olmalı, ki bu da program sıkıntıları vs, sonucunda gerçekte her 2 ayda bire tekabül ediyor.
Bir akşam yemeği en iyi ekip etkinliğidir. İnsanları bir masa başında toplayın. Hem basit, hem de etkili.
Bunu yerel olarak veya ekipler arası da yapabilirsiniz. Genel olarak ekip etkinlikleri için uçmaya karşıyım. Hem pahalı, hem de çok zaman alıyor. Sırf “tatil yapmak” adına oraya buraya uçuyormuşuz algısı yaratmak istemiyorum. Çok dağınık ufak ekipler içi her 18 ayda bir istisnai bir durum olarak fena olmayabilir. İdeal olanı halihazırda bir seyahat veya etkinlikle birleştirilmesi.
4.6. Geri Bildirim Verin
İster 1:1 tartışmalar ister büyük gruplar olsun, ne zaman ve nerede olursa olsun fikir aklıma geldiği zaman doğrudan geri bildirim veririm. Bunu “No Rule Rules” kitabından öğrendim. Hatta, geri bildirimlerimi büyük gruplar halinde vermeyi tercih ediyorum, bu sayede diğer insanlar da fikirlerimi öğrenebiliyor ve kendimi defalarca tekrarlamak zorunda kalmıyorum.
Bir çok insan ilk defa bu şekilde geri bildirim aldıklarında şoka uğradıklarını söyledi, ancak zamanla alıştılar.
Binance’te samimi bir geri bildirim kültürü oluşturmak istiyorum. Bana sorarsanız, insanların %99’u diğerlerine yeterli geri bildirim vermiyor. Uzaktan çalışmamız sebebiyle fiziksel toplantılardaki beden dili geri bildirimini alamıyoruz. Bu yüzden doğrudan ve samimi geri bildirim vererek bunu kapatmamız gerekiyor.
Bridgewater (Ray Dalio) oldukça beğendiğim bir DOT geri bildirim sistemine sahip. Gelecekte bunu uygulamanın bir yöntemini bulacağız.
4.7. Çok Fazla Sözlü İltifat Etmeme
Eğer bir şeyi iyi yaparsanız, diğerlerinden “iyi iş, harika bir iş çıkardın, vs.” gibi şeyler duyabilirsiniz. Bunu benden çok fazla duyamazsınız. Diğer yandan, eğer bir şeyi kötü yaparsanız ve ben bunu görürsem, büyük ihtimalle bunu size bildiririm.
Bunun için sebeplerim:
1. Standartlarımız oldukça yüksek, mükemmeliyet bekliyoruz, iyi sonuçlar olağan bir şey olmalı. Eğer her bir “küçük” başarıyı büyütürsek standartları düşüreceğimize inanıyorum. Bu bizim yapmak istediğimiz bir şey değil.
2. Uzaktan çalışma, her bir ekibin başarısını tek tek göremiyorum. Her şeyi kapsamam mümkün değil. Eğer birini tebrik edip de diğerlerini etmezsem, bu durum psikolojik dengesizlikler veya adım kayırmacılık algısı yaratabilir. Bu problem eleştiride ortaya çıkmıyor, gördüğüm şeylerde doğrudan yapıcı geri bildirim veriyorum. Bu sayede diğerleri adam kayırmacılıktan şikayet edemiyor.
3. Tatmin, içten gelmelidir. Ben bir şeyi doğru yaptığım zaman içsel ödüllerim bana yetmeli.
4. Zaman açısından verimli değil. Bir şey iyi yapıldığı zaman, derhal bir sonraki şeye odaklanmamız gerekiyor.
Bunun iyi bir yaklaşım olduğunu iddia etmiyorum, sadece benim çalışma şeklim bu. Aslında aynı anda hem tebrik hem de eleştiri vermenin büyük ihtimalle daha iyi bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum ancak henüz bunu verimli ve iyi dağıtılmış bir şekilde nasıl yapacağımı çözemedim.
Bunun yanı sıra, farklı kültürlerin de farklı beklentileri var. Culture Map bunu oldukça iyi açıklıyor. Amerikalılar genellikle daha fazla “Harika iş çıkardın” kültürüne sahipken, Asyalılar daha çok eleştiri kültürüne sahip.
Daha verimli olanı, bir sonraki inceleme döngüsünde harekete geçmek. Kısacasıyla, aslında tebrik ediyorum, sadece sözlü biçimde değil.
4.8. Yükseltme (Escalation) Karşı Dedikodular
Yükseltme, gerginlikler gibi şeyler herhangi bir işin normal bir parçasıdır ve bunu ele almanın iyi ve kötü yöntemleri mevcuttur. Diğer kişiye haber vermeden bana 1:1 olarak bir başkası hakkında şikayet ettiğinizde bu bir dedikodudur. Dedikodu kötüdür. Dedikoduları yönetmem, ancak göz ardı ederim. Hatta, bu bana yapıldığında dedikoduyu yapan kişiye olumsuz puan veririm, hakkında dedikodu yapılan kişiye değil.
Yükseltme, CZ ile 3 kişilik bir toplantı ayarladığınızda olur. Siz, hakkında şikayet etmek istediğiniz kişi ve CZ. Bu sayede hikayenin iki tarafını da tek seferde dinlemiş olurum.
Daha da önemlisi bu hareket, benimle konuşmadan önce sizi diğer taraf ile samimi bir sohbet etmeye zorlar.
Bir gerginliği çözmek için sadece tek bir toplantı bana yeterli. Buna kıyasla, bir dedikoduyu yönetebilmek için sürekli olarak birden fazla birebir sohbet yapmam gerekecek. Zaman konusundaki hislerimi biliyorsunuz (tekrar buna değineceğim).
Sorunları yukarı taşıyarak yükseltin, dedikodu yapmayın. Bu zor bir şey, ancak birinden veya bir şeyden neden memnun olmadığınızı net bir şekilde açıklayabilmek başarı için gereken ana kabiliyetlerden biridir. Çok yumuşak da olmayın, çok sert de olmayın. Doğru dengeyi tutturmak kritiktir.
4.9. Diptekini Çıkarma
“Diptekini çıkarma” prensibine inanıyorum. “Stack ranking”e karşı olan, dahili rekabet yaratmamaya yönelik birçok argüman okudum. Faydaları var, ancak en iyi dengeyi oluşturduklarına inanmıyorum.
Benim deneyimimde, yüksek performans gösteren kişiler diğer yüksek performans gösteren kişilerle çalışmayı seviyor. Yüksek performans gösteren kişiler beraber iyi bir iş çıkarttığında, işin kendisi bağımlılık yapıcı hale gelir. Ekipte düşük performans gösteren birisi olduğunda her şey yıkılır. En dipteki elemanları çıkarın. Aynı zamanda “No Rules Rules” kitabındaki “ekip aile değildir” prensibine de inanıyorum. Bunu duymak çok hoşunuza gitmeyebilir, ancak bir kuruluş bir aileden farklıdır. Birbirimize sahip çıkıyoruz, ancak düşük performans gösterenleri de yanımızda sürüklemeyeceğiz. Bu, takımın diğer üyelerine karşı sorumsuz bir karar olur.
5. İşe Alım
Her zaman sadece en iyi kişileri işe alın. Kazanmak için kuvvetli bir ekibe ihtiyacınız var. Altınıza, üstünüze, yanınıza işe alıyor olun fark etmez. Kendi patronunuzu işe almak kariyerinizi ilerletmenin en iyi yollarından biridir ve olgun olduğunuzu gösterir.
5.1. Tutku
Tutku, ele aldığım en önemli faktörlerden bir tanesi. Uzaktan çalışıyoruz. Mikro yönetim yapamayız (ve yapmamalıyız da). Tutkusuz insanlar tembellik yapacak ve dipten çıkarılacaktır. Binayı inşa eden kişiyi işe alın.
5.2. Aç İnsanları İşe Almak
Zamanla role uyacak insanları işe alın, “onu da gördüm bunu da yaptım” diyenleri değil. Her ne kadar geçmiş deneyimler birçok durumda işe yarasa ve uyumluluk gibi bazı rollerde gerekli olsa da, deneyimli kişi sıkılır. Aynı zamanda, bu durum düşünce tarzlarında “sabit fikirlilik” yaratır, çünkü insanlar eski deneyimleri tarafından gereğinden fazla şekillendirilir.
5.3. İşi Yapanlar ve İş Hakkında Konuşanlar
Kendini ifade edebilen yapıcıları işe alın, yapamayan konuşkanları değil. Derdini anlatamayan yapıcılar biraz sorun yaratabilir. Bazı kısıtlı durumlarda iyi olabilirler ancak ekipte onlardan çok fazlasına da sahip olamayız.
5.4. Bir Amaçla İşe Alın
Her yeni kişinin ideal olarak %70 başarı şansına sahip agresif nümerik hedefleri ile birlikte net sorumlulukları olmalıdır.
5.5. Unvanlara Gerek Yok
Unvan endişesine sahip insanları işe almayın. Bu tam olarak bir kızıl bayrak sayılmaz, ancak iyiye bir işaret olduğunu da söyleyemem.
5.6. Para Değil Misyon
Maaş ve getirilere aşırı takıntılı insanları işe almayın. Zaten insanlara adil bir şekilde ödeme yapıyor olmamız gerekiyor.
5.7. Şüpheniz Varsa, İşe Almayın
Eğer işe alma sürecinde şüpheleriniz varsa, işe almayın. Mülakat sırasındaki küçük şüpheler, her daim gelecekte büyük sorunlara döner.
6. Liderlik Tarzı
6.1. Kendi kendini motive edemeyen insanları motive etmeye çalışmayın.
Bu deveye hendek atlatmaya benzer. İmkansızdır. Zamanınıza da değmez. Aynı zamanda sizin misyon veya değerlerinizi paylaşmayan, sizi bir lider olarak beğenmeyen veya sadece tembel insanları motive etmek de imkansızdır. Bırakın başka yerde çalışsınlar. Birisinin motivasyonu ya vardır ya da yoktur, bunun arası yok. Sadece motivasyonu olan insanlarla çalışın.
Biz uzaktan çalışıyoruz. Bu durumda kimse izleyemediği için tembel insanların çalışmaktan kaçınması kolay oluyor. Ancak düşüneceğinizin aksine bu harika bir şey. İnsanlar bir günlüğüne, bir haftalığına veya hatta bir aylığına işten kaçabilirler. Ancak bir kaç aydan sonra size çalıştıklarını gösterecek hiçbir sonuç sunamadıklarından dolayı anında olan biteni anlayacaksınız. Uzaktan çalışmak aslında kimin işten kaçıp kimin kaçmadığını saptamanızı kolaylaştırıyor. Saptadığınız anda motivasyonu olmayan insanları ekibinizden çıkarın.
6.2. Asla mikro yönetim yapmayın
Mikro yönetim yapmak işi bizzat kendiniz yapmaktan daha fazla zaman alır. Eğer birine mikro yönetim uygulamak zorundaysanız, o kişiyi çıkarmalısınız.
6.3. Mülakatlar için Nitelik, Sonrasında Sonuç
“Şu kadar yıl deneyim”i sadece işe alım sürecinde kullanın. Kişi bir kez ekibe girdikten sonra performansı ölçmek için sonuçları kullanın.
6.4. Sıkı çalışın, değerlerinize bağlı kalın ve örnek olarak liderlik edin.
7. Hedefler, Performans Göstergeleri
Çıktı ölçütlerini kullanın (kullanıcılar, ciro, pazar payı), girdi ölçütlerini (görevler, özellikler, toplantılar, çalışılan saatler) değil.
7.1 Hedefleri çok ciddiye almayın
Hedeflerin veya hedef koymanın bir çok potansiyel götürüsü vardır. Bunun hakkında yazılan çok şey var. Detaylara çok fazla girmeyeceğim. Aralarından bazıları şunlar: hedefleri elde edemediğiniz zaman gelen bir başarısızlık hissiyatı, her bir hedef elde edildikten sonra sıkı çalışmayı bırakma, esneyemeyen yönelim, vs. Hedeflerle alakalı en büyük sorunlarım ise: 1. asla isabetli veya bilimsel değiller. Her zaman rastgele tahminlerde ibarettirler. Bizim endüstrimizde piyasa koşulları çok hızlı değişir. 2. Tartışması çok fazla zaman alır.
Bu nedenlerle bir hedef koyun, elde etmek için çalışın, eğer başarırsanız yeni bir hedef koyun.
Bu hedefleri çok ciddiye almayın ve onları saplantı haline getirmeyin.
Bu konuyu kapatmak için bir örnek vereceğim. Binance ilk başladığında, hedefimiz 3 yıl içerisinde dünyanın ilk 10 borsasından biri olmaktı. 5 ay içerisinde dünyanın 1 numaralı borsası haline geldik. O günden bu yana da birinciliğimizi koruyoruz.
8. İş Anlaşmaları
8.1. Anlaşmaları basit tutun
İmzalansalar bile birçok değişkeni olan karmaşık anlaşmalar başarısız olur. Karmaşık anlaşmaları anlaması zordur. Çoğunlukla kafa karışıklığı veya yanlış yorumlamaya açık olurlar. Bir taraf her daim o veya bu açıdan kazıklanmış hisseder ve birşeyleri değiştirmek ister. Anlaşmaları basit tutun: A tarafı bunu sağlar ve şunu alır; B tarafı şunu sağlar ve bunu alır.
8.2. Erkenden Hayır Deyin
Çok fazla insan işe yaramaz “ortaklık” tartışmalarına çok fazla zaman harcıyor. Zihniniz bu işe yaramaz tartışmalar ile dolduğunda işe yarar ortaklıkları düşünemez olursunuz.
8.3. Münhasırlığın olmaması
Uzun vadeli kazan-kazan ilişkilerinin münhasırlığa ihtiyacı yoktur. Münhasırlık isteyen kişiler tipik şekilde rekabetçilikleri veya sağlayabilecekleri değer açısından özgüvensizdir, en azından uzun vadede bunu söyleyebilirim. Bu durumlarda kısa vadeli (veya tek seferlik) bir tazminat planı daha iyi bir seçenek olabilir. Ancak yine de görüşlerimi biliyorsunuz, kısa vadeli anlaşmalara çok fazla zaman harcamayın. Dünya elinizin kolunuzun bağlanması için çok hızlı ilerliyor, geleceği öngöremezsiniz. Münhasırlık sözleşmeleri imzalamayın. Elinizi kolunuzu bağlamayın, diğerlerinin bağlanmasını da beklemeyin.
8.4. Fesih
Sözleşmelerinizde her daim bir fesih maddesi olsun. Kazan-kazan olmayan ilişkilerden çıkmak için bir yönteme ihtiyacınız var. Her daim seçenekleriniz olsun. Bir çok insan sözleşme safhasında ortalama vakaları (genellikle optimist bir şekilde) düşünür, bu bir hatadır. Her zaman en kötü durumu düşünün. Sözleşmeler en kötü senaryoları güvenceye almak için vardır.
8.5. Her daim yükümlülüğü sınırlayın
Size büyük veya “sınırsız” yükümlülükler yükleyen sözleşmeleri imzalamayın. Sözleşme safhasında en ekstrem kötü durumları düşünün, “normal/en iyi” durumları değil.
8.6. Özel vakaların olmaması
Hiç bir müşterinize diğerlerine sunmadığınız özel bir anlaşma sunmayın. Tüm müşterilerinize eşit davranın.
9. Pasif İş Geliştirme, Kolay Hedeflere Oynayın
Ben (CZ) genellikle İş Geliştirmeye karşı, genellikle hayata karşı da, pasif bir yaklaşım sergiliyorum. İnsanlar genellikle benim bu yanımı ya anlamıyor ya da bunun nasıl işlediğini bilmiyor.
Bunu tutku ile karıştırmayın. Yaptığımız şeyler konusunda inanılmaz tutkuluyum ancak diğerlerine, iş ortaklıklarına, vs. nasıl yaklaştığım konusunda oldukça pasifim.
Parlak şeylerin peşinde koşmam. İş Geliştirme konusunda genellikle büyük müşteriler veya ortaklar aramam. Aksi takdirde onlara kriptoyu öğretmek, bir anlaşmaya varmak için onların kendi iç yasal, kurul süreçlerinde rehberlik etmek için çok fazla zaman ve enerji harcamamız gerekiyor. Eforu ödüle dönüştürmek için gereken süre çok fazla, bunun yanı sıra sık sık adil olmayan şartlar istiyorlar. Diğer bir deyişle, yatırım getirisi düşük.
Bunun yerine bize gelen üstün firmalar ile çalışarak vakit geçirmeyi seviyorum. Bu durumda bize gelen kişilerin zaten kriptoya ilgisi ve bizimle çalışmaya isteği oluyor. Geriye kalan tek şey bunu nasıl yapacağımızı çözmek ve şartları tartışmak. Yatırım getirisi çok daha yüksek. Her ne kadar bir Apple veya Google olmasa bile, tutarlı bir biçimde küçük zaferler kazanarak eninde sonunda büyük ortaklar gelecek ve bunu kendi kendilerine yapacaklar.
Başka örnekler sayacak olursak: Warren Buffet gibi kriptoyu sevmedikleri konusunda kararını vermiş insanları ikna etmekle vakit harcamıyorum. Öğrenmek isteyen insanlarla sohbet ediyorum, aynı seviyede ünlü olmaları gerekmiyor.
Kripto konusunda olumsuz bakış açılarına sahip olan ülke veya hükümetleri ziyaret etmiyorum. Kriptoyu benimsemek isteyenleri ziyaret edip onlara yardım ediyorum, küçük ülkeler olması benim için bir fark yaratmıyor.
Uzun lafın kısası, biz elde edebileceğimiz anlaşmalar için çalışıyoruz.
Bunu “kısa vadeli” mentalitesi ile karıştırmayın. Bu kolay ulaşılabilir anlaşmaların çoğu hala uzun vadeli, her ne kadar dünyadaki en ünlü 10 firma ile ilgili olmasalar da.
Tabii ki bu yaklaşımda da dikkat edilmesi gereken bir kaç nokta söz konusu.
Diğerlerinin gelip bizimle çalışmak istemesi için yeterince iyi olmamız gerekli. Neyse ki, Binance tam da bu pozisyonda. Bunu sürdürmemiz şart. Binance’in başarısından önce de bu mentaliteye sahiptim ama bariz şekilde başarımızı elde ettikten sonra söz konusu mentalite daha iyi çalışır oldu.
Seçimlerimizi iyi yapmamız gerekli. Her daim gelen birçok talep var, hele ki Binance’in günümüzdeki pozisyonunu da göz önünde bulundurunca. Gelen taleplerden en iyilerini seçmek kulağa geldiği kadar kolay olmayabiliyor.
Yine de, benim yaklaşımım hızla anlaşmanın analiz edilmesi oluyor.
Bunlarla birlikte, diğer tarafın da “pasif” mentaliteye sahip olduğu durumlarda zaman zaman ulaşan tarafın biz olduğumuz olmuyor değil. Karşı tarafa ulaştığımızda bunu net ve spesifik bir şekilde yapıyoruz ve bundan sonra da cevap alamazsak ilgilenmediklerini anlamış oluyoruz.
Hayatta da bu şekildeyim. O veya bu ünlü şahısla tanımaya çalışmıyorum. Bize gelen insanlarla etkileşime geçiyorum.
10. Çalışma Şekli - Zamanı Ziyan Etmeyin
Zaman, paradan daha sınırlı bir kaynak. Ziyan etmeyin. Zamanınıza değer vermeye başladığınızda para kendinden geliyor.
10.1. Erkenden ve Sıkça Hayır Deyin
Zamandan tasarruf etmek için en etkili araç “Hayır” demektir.
Birisi “önemli” ancak belirsiz bir ortaklık ile karşıma çıkarsa hayır diyorum. Birisi beni net bir amaç olmadan önemli bir isimle tanışmaya davet ederse hayır diyorum. Birisi beni F1 izlemeye çağırdığında da hayır diyorum. Futbol maçları? Hayır. Bu tarz etkinliklere arkadaşlarım ile gittiğim oluyor. Ancak genel cevabım hayır.
Bu sayede daha önemli şeylere vakit ayırabiliyorum, bu tek başıma bir otel odasında kalmak olsa bile. Düşünmeye ve zihnimi daha önemli şeylere odaklamaya vaktim oluyor, örneğin bu makaleyi yazmak gibi.
11. İletişim
11.1. Net ve Doğrudan Olun
Her zaman amaç ve hedefinizi açık tutun. Ne istiyorsunuz? Konunun arka yüzünü açıklamaya başlamadan önce “Niyetim şu ki…” diye başlayın. Diğer taraf sizinle aynı fikirde olabilir, bu sayede her şeyi en baştan açıklamak zorunda kalmazsınız.
11.2. Kısa ve Öz Yazın
On Writing Well (İyi Yazmak Üzerine) kitabını okuyun. İnsanların çok uzun veya çok kısa yazmasından nefret ediyorum. Bu durumda karşıdakinin ya zamanı olmadığını veya düşüncelerini henüz toparlayamamış olduğunu düşünüyorum.
Bir şeyleri yazın, ancak az ve öz yazın.
Benim açımdan, şunlardan fazlasını görmek istemiyorum:
15 dakikalık bir toplantı için 3-5 madde
30-60 dakikalık bir grup toplantısı için yarım ila 1 sayfa
Aylık veya çeyrek dönemlik iş incelemeleri için maksimum 5 sayfa
POWERPOINT YOK. Havalı slaytlar görmek istemiyorum. Sadece yazı ve basit çubuk grafikleri.
Bloglar, makaleler veya kitaplar için daha uzun yazabilirsiniz.
İyi yazmayı öğrenin, ben hala bu konuda çabalıyorum…
11.3. Mümkün olan en etkili aracı/yöntemi kullanın.
Sevmediğim eski bir deyim var: “Eğer arayabiliyorsan e-posta atma. Eğer yüz yüze görüşebiliyorsan arama.” Ben bunun aksini savunuyorum: “Eğer bir arama yeterliyse buluşma; Eğer bir mesaj yeterliyse arama.” Bu yöntemlerin herhangi biri yanlış değil. Zor konularda yüz yüze görüşmek daha iyidir. Ancak ben çoğu iletişim için verimliliği resmiyete tercih ederim. Birbirinizi anlayabilmek, iki kere düşünmek zorunda kalmamak ve her daim denileni doğru kabul etmek için sık iletişim kurduğunuz insanlarla kuvvetli ilişkileriniz (veya itibarınız) olması gerekir. İşimizin çoğunluğunu uzak olarak yapıyoruz, bu nedenle yaklaşımım bu şekilde.
11.4. İletişim Zincirlerinden Kaçının
Kulaktan kulağa oynamayın. Bilginiz kesinlikle yanlış olacaktır. Doğrudan kaynak ile konuşun. İşimizi yaparken sıklıkla aracı olarak hareket eden proje yöneticilerimiz veya diğer liderlerimiz oluyor. Uzun iletişim zincirlerinden kaçınmamız gerekli. Kaynağı bir grup/toplantıya alın ve toplantıyı çok kalabalık tutmayın.
11.5. Senkronizasyon ve iş koordinasyonu için mesajlaşmayı kullanın
11.6. Birden çok mesaj yerine bir mesaj kullanın.
Bu, alıcı için 5 bildirim demek. Aynı zamanda cevapları okumam büyük ihtimalle daha fazla zaman alacak. Bunun yerine şunu yapın:
Tek bildirim, oldu bitti..
Evet, vaktimi bu şekilde optimize etmeye çalışıyorum. “Kötü” tarza sahip olan kişilerle sohbet etmemeye de çalışıyorum. Onların bol bol zamanı var, benim yok.
11.7. Tartışmak için mesajlaşmayı kullanmayın
Tartışmalar için yazılı mesajlaşmaları kullanmayın. Onun yerine arayın veya görüntülü sohbet yapın.
11.8. İletişimin de Fazlası Kötüdür
Çok az iletişim kötüdür; Çok fazla iletişim de kötüdür. Eğer bir şeyini işe yaraması için çok fazla iletişim kurmanız gerekiyorsa bir şeyler yanlış gidiyor demektir. Altta yatan sorunu çözmeniz gerekiyor.
11.9. Sorularınızı Bağlam ile Birlikte Sorun
Uzaktan çalışılan bir ortamdayız. Meslektaşlarımızı pek göremiyoruz. Sorular kolaylıkla yanlış anlaşılabilir. Her daim sorunuzu neden sorduğunuza dair bilgi verin.
12. Toplantılar
12.1. Kısa Tutun
Olabildiğince kısa olsunlar. En fazla 5 dakika. Eğer yakın meslektaşlarınızla 5 dakikalık bir toplantı yapamıyorsanız, henüz aynı frekansta değilsiniz demektir. Bunu nasıl çözeceğinizi düşünün.
12.2. Vaktinde Başlayın
Toplantıya 1 dakika erken katılın. Alarmınızı 4:00 yerine 3:59’a kurun. Bu sayede toplantı saat 4:00:00’ı vurduğu anda başlayabilir.
12.3. Yapılmayacaklar
Eski tip “işte sana bahsedeceklerim, bahsettiklerim ve az önce bahsetmiş olduklarım” açıklamasını yapmayın.
Sadece “bahsetme” kısmını yapın.
“İşte bugünün gündemi…” ile başlamayın.
Doğrudan toplantıya başlayın.
“Beni duyabiliyor musunuz? Ekranımı görebiliyor musunuz?” sorularını sormayın.
Ekipmanınızı önceden test edin ve doğrudan toplantıya başlayın.
“Katıldığınız için teşekkür ederim…” demeyin.
Hemen toplantıya başlayın..
12.4. 10 Kişiden Azı ile Tartışın
Bir tartışma sadece konuyu iyi bilen 5-10 kişi arasında olmalıdır. Bundan daha fazlasına sahip olmak işleri yavaşlatır.
10 kişiden fazlası ile yapılan toplantı hızlı bir senkronizasyon toplantısı olmalıdır.
12.5. Konuşmayan İnsanları Çıkarın
Eğer bir tartışma toplantısındaysanız ve herhangi bir şey söylemeniz gerekmediyse, büyük ihtimalle o toplantıya katılmanız gerekmiyordu. Sadece toplantı notlarını alsanız da yeterli.
12.6. Yazılı maddeler
Yazılı maddeleri toplantıdan ÖNCE yazın. Bir şeyleri yazmak düşünceleri temizler. Ben (CZ) görsel bir insanım. Bana sadece sözlü olarak açıklanan şeylerin çok azını hatırlıyorum. Yazılı belgeleri başkalarına aktarması da daha kolay. Sözlü olanları aktarması ise imkansız. Kulaktan kulağa oyunu oynamaya gerek yok.
Yazılı metni de çok uzun yapmayın. 30 dakikalık bir toplantı için tek sayfalık bir metin yeterli olacaktır.
12.7. SLAYT. YOK.
Zaman kaybından başka bir şey değiller. Geçmiş ve eğilimi göstermek için maddeler ve çubuk grafikleri kullanın.
12.8. “Tanışma” toplantısı yapmayın
Tanışma, keşfetme, el sıkışma toplantıları yapmam. Ben sosyal bir platform değilim ve aynı anda birden çok ilişkiyi sürdürmekte iyi sayılmam. Belirli bir amacı olan toplantılar yaparım. Kimisi bunun çok “materyalist” olduğunu düşünebilir, ancak bu oldukça verimli. Hatta bazılarını kızdırabilir bile ancak hedefim herkesle arkadaş olmak değil, iş bitirmek.
13. Ürün & Teslimat
13.1. Sadece Ölçeklenebilir Ürünler
Sadece ölçeklenebilir ürünler üzerinde çalışın. MVP, sonra kapatma, pivot veya ölçeklendirme (tüm kaynakları kullanma). Eğer ölçeklenemiyorsa, üzerine çalışmayın.
13.2. Kullanıcılara Odaklanın
Kullanıcılara sahip olmak elzemdir. Diğer her şeyin önemi daha az. Kullanıcı yoksa değer de yoktur. Onlara iyi davranın.
14. Halkla İlişkiler (PR)
14.1. Büyük Patlamalı Lansmanlar Yapmayın
Lansmanın ilk gününde büyük halkla ilişkiler çalışmaları yapmayın. Bir şeyler her zaman yanlış gider. Büyük bir halkla ilişkiler çalışması yapmadan önce sistem/ürünün oturması ve stabilize olması için en az bir hafta süre verin.
14.2. Boş Niyet Mektuplarıyla Halkla İlişkiler Çalışması Yürütmeyin.
PR bize anlamlı bir biçimde yardımcı olmadığı sürece sadece PR sonuçlarına dikkat edin. Sadece kendi itibarını artırmak için markamızı kullanmaya çalışan daha küçük ortaklara dikkat edin.
14.3. Geç PR yapmayın, hazır olduğunda duyurun.
İşte onaylamadığımı bir şey: zaman zaman PR ekipleri hazır olan bir şeyi duyurmak için belirli bir tarih veya saati beklemeyi tavsiye eder. Sebepleri, hepsi bunlardan ibaret olmamakla birlikte, genellikle şunlara benzeyen bir şey oluyor: bugün Cuma, PR daha verimsiz olacak, haydi Pazartesi sabahını bekleyelim; daha yeni başka bir şey duyurduk, PR çalışmalarının arasını açmak istiyoruz; haydi bunu yılbaşından sonraki haftaya saklayalım, o zaman daha az haberimiz olacak. Bunları yapmak sadece gereksiz gecikmelere sebep oluyor ve tüm iş akışlarını daha da ileri itiyor, kaybedilen verimlilik haberin “daha çok görülmesi” için yapılan ufak optimizasyonlarla karşılaştırılınca çok daha ağır basıyor. Yaptığımız işlerde gecikme inanılmaz pahalı bir bedel. Bir PR çalışmasını geciktirmek sadece bunu insanların zihninde biraz daha uzun tutuyor, bu oldukça gereksiz.
Ne zaman hazırsa o zaman duyurun, sonra da bir sonraki kaleme geçin.
Konu tweet’lere gelince. Bir çok sosyal medya uzmanı tweet atmak için günün en verimli zamanını tavsiye ediyor. Eğer işiniz sadece sosyal medya üzerine yoğunlaşıyor ise bu işinize yarayabilir. Ben ise sadece aklımda bir şey varsa tweet atıyorum. Aksi takdirde söz konusu düşünceyi bir kaç saat daha zihnimde taşımanın bedeli, faydasına değmiyor. Tweet’imi attıktan sonra sonraki konuya odaklanıyorum.
14.4. Gazetecilere Yanıt Verin
Eğer yanıt vermezseniz hikayenin en kötü versiyonunu yayınlarlar. Yanıt verin, kaydedin ve eğer gerekiyorsa daha sonra yayınlayın.
14.5. Olumsuz Haberlere Derhal Yanıt Verin
Aksi takdirde yayılırlar. Tabii herhangi bir fark yaratmayacağından emin olduğunuz ufak bir haber kanalı değillerse.
15. Dinlenin, Sakin Kalın & Rahatlayın
Ne kadar uyuduğum, jet lag ile nasıl başa çıktığım, vs. gibi sorular aldım. O yüzden bu kısmı ekledim.
15.1. Uyku
Size maksimum enerjiyi veren size özel uyku düzenini bulmanızı öneririm.
Benim içinse, geceleri 5-6 saat uyuyorum ve daha sonra öğle vakti 30-45 dakika arası kestiriyorum. Genellikle bu kestirme sonrası en dingin olduğum zaman oluyor. En dingin olduğum ikinci zaman ise sabah uyandıktan bir saat sonrası. Genellikle önemli konular veya zor seçimler hakkında düşünmeyi bu sürelerde yapıyorum. Daha sonra günümün kalanını daha “gündelik” işlerle harcıyorum.
Küçük bir sır vereyim. Bu kestirme genellikle benim jet lag için de ilacım. Jet lag etkisinde olduğum zaman bu kestirme daha uzun sürüyor. Uyumak için iki şansımın olması da yardımcı oluyor.
Ayrıca ne zaman yorgun olursam o zaman ya rahatlıyorum ya da kestiriyorum.
15.2. Sakin Kalma
Sakin bir kişiliğim var. Eğer bir durumda insanlar duygularında belirli bir artış hissediyorsa, benimki büyük ihtimalle biraz daha az oluyor. Yine de keskin duygularım var ama aşırı heyecanlı veya aşırı üzgün olmuyorum. Bu sakin kişiliğe sahip olmak hızlı hareket eden bir endüstride bir startup olmanın getirdiği yüksek stresli durumlarda oldukça faydalı oluyor.
Bu kişiliğin bir kısmı doğuştan, bir kısmı öğrenilmiş. Simülasyon teorisine inanıyorum, bu da duygularımı sakin tutmaya çok yardımcı oluyor.
Kendini yüksek etik standartlara bağlamak oldukça yardımcı oluyor. Doğru şeyleri yaptığımızı bilince hakkında endişelenecek çok da bir şey kalmıyor. Bu beni zihinsel olarak güçlü kılıyor. Dünyada pozitif bir etki bıraktığımızı bilmek de oldukça yardımcı.
15.3. Rahatlama & Eğlence
Bir çok diğer insan gibi ben de keyif yapıyorum. Her gün biraz egzersiz yapıyorum. Spor oyunlarına vakit harcıyorum. Snowboarding yapmayı seviyorum. Film izliyorum (genellikle biri önerdikten sonra). Yeni şehirleri ziyaret ettiğimde biraz turistlik yapıyorum. Arkadaşlarımla da vakit harcıyorum, akşam yemekleri, vs.
Her ne kadar yaşam tarzım bir çok insan tarafından pahalı sayılsa da lüks, arabalar, takılar, vs. gibi şeylere ilgi duymuyorum. Çok fazla seyahat ediyorum. İyi otellerde kalıyorum. Havalı partilere davet ediliyorum (genellikle bunlara katılmaktan çok keyif almıyorum).
Elektronik cihazlar, telefonlar, kameralar, dronelar ve asla kullanmadığım bir ton özelliklerine rağmen dijital saatlere ilgim var.