Treść
Czym jest kryptoekonomia?
Jakie problemy rozwiązuje kryptoekonomia?
Rola kryptoekonomii w wydobywaniu Bitcoinów
W jaki sposób kryptoekonomia poprawia bezpieczeństwo Bitcoina?
Cykl kryptoekonomii
Wniosek
Czym jest kryptoekonomia?
Mówiąc najprościej, kryptoekonomia umożliwia koordynację zachowań uczestników sieci poprzez połączenie kryptografii z ekonomią.
Z innej perspektywy kryptoekonomia jest dziedziną informatyki, która stara się rozwiązywać problemy koordynacji między uczestnikami ekosystemów cyfrowych poprzez zastosowanie kryptografii i zachęt ekonomicznych.
Budując zdecentralizowane sieci, należy zawsze brać pod uwagę kryptoekonomię, ponieważ jest to unikalny mechanizm zapewniający możliwość dostosowania zachęt między uczestnikami, bez konieczności ufania stronom trzecim.
Kryptoekonomia nie jest podzbiorem tradycyjnej ekonomii, ale stanowi mieszankę teorii gier, projektowania mechanizmów, matematyki i innych metodologii w tej dziedzinie. Głównym celem tego kierunku jest zapewnienie wglądu w sposób finansowania, projektowania, rozwijania i ułatwiania funkcjonowania zdecentralizowanych sieci.
W tym artykule przyjrzymy się początkom kryptoekonomii i jej roli w tworzeniu Bitcoina i innych zdecentralizowanych sieci.
Jakie problemy rozwiązuje kryptoekonomia?
Przed pojawieniem się Bitcoina uważano, że niemożliwe jest stworzenie sieci peer-to-peer, która mogłaby osiągnąć konsensus bez znaczących podatności na ataki i błędy.
Problem ten nazywany jest często problemem generałów bizantyjskich. Jest to dylemat logiczny, który ukazuje znaczenie komunikacji pomiędzy uczestnikami systemów rozproszonych. Problem w tym, że część uczestników może okazać się oszustami, przez co nie da się dojść do jednolitego porozumienia, a sieć nie będzie mogła prawidłowo funkcjonować.
Tworząc Bitcoin, Satoshi Nakamoto wprowadził zachęty ekonomiczne dla sieci peer-to-peer i rozwiązał ten problem.
Od tego czasu zdecentralizowane sieci w dalszym ciągu opierają się na kryptografii, aby osiągnąć konsensus co do stanu sieci i prawidłowej historii wszystkich transakcji. Ponadto większość sieci zawiera różne zachęty ekonomiczne, które zachęcają uczestników do podejmowania określonych działań.
Ta synergia protokołów kryptograficznych z zachętami ekonomicznymi pozwala na stworzenie zupełnie nowego ekosystemu zdecentralizowanych sieci, które są odporne na ataki i błędy, a jednocześnie charakteryzują się wysokim poziomem bezpieczeństwa.
Rola kryptoekonomii w wydobywaniu Bitcoinów
Celem Bitcoin jest stworzenie niezmiennej, odpornej na cenzurę sieci płatniczej, w której śledzona jest każda transakcja finansowa.
Osiąga się to poprzez proces zwany wydobywaniem, podczas którego górnicy, którzy pomyślnie wydobędą i potwierdzą blok transakcji, otrzymują nagrodę w Bitcoinach. Ta zachęta ekonomiczna zachęca górników do pracy zgodnie z przepisami, co z kolei ma pozytywny wpływ na niezawodność i bezpieczeństwo sieci.
Proces wydobycia polega na rozwiązywaniu złożonego problemu matematycznego w oparciu o kryptograficzny algorytm mieszający. W tym kontekście skróty służą do łączenia ze sobą bloków i rejestrowania potwierdzonych transakcji za pomocą znacznika czasu, zwanego łącznie łańcuchem bloków.
Hashe są również używane w zagadkach obliczeniowych, które górnicy próbują rozwiązać. Ponadto jedną z zasad konsensusu, których muszą przestrzegać transakcje, jest to, że Bitcoin można wydać tylko wtedy, gdy z klucza prywatnego został wygenerowany ważny podpis cyfrowy.
Te zasady technologiczne dotyczące wydobycia odpowiadają wymogom bezpieczeństwa sieci Bitcoin, które obejmują także zestaw automatycznych środków zapobiegających przejęciu kontroli nad systemem w przypadku ataku intruzów.
W jaki sposób kryptoekonomia poprawia bezpieczeństwo Bitcoina?
Model bezpieczeństwa Bitcoina opiera się na zasadzie rządów większości. Oznacza to, że czysto teoretycznie atakujący mogliby przejąć kontrolę nad blockchainem, przejmując większość mocy obliczeniowej sieci. Taki atak często nazywany jest atakiem 51%.
W przypadku takiego ataku osoby atakujące będą mogły uniemożliwić wydobycie i weryfikację nowych bloków, a nawet całkowicie cofnąć niektóre wcześniej potwierdzone transakcje. Jednak sama czynność kontrolowania tak dużej ilości mocy mieszającej jest niezwykle kosztowna ze względu na wymagany sprzęt i duże ilości energii elektrycznej.
Kryptoekonomia jest jedną z przyczyn sukcesu Bitcoina. Satoshi Nakamoto zastosował kolejność zgadywania w taki sposób, aby zachęcić różne kategorie uczestników. Gwarancje bezpieczeństwa systemu w dużej mierze zależą od tego, jak uczestnicy sieci zareagują na określone bodźce ekonomiczne.
Bez sztywnej struktury protokołu kryptograficznego Bitcoin nie miałby bezpiecznej jednostki rozliczeniowej, za pośrednictwem której górnicy byliby nagradzani za swoją pracę. Bez górników użytkownicy nie mieliby pewności co do autentyczności historii transakcji zapisanej w rozproszonej księdze, w przypadku braku takiej weryfikacji przez zaufaną stronę trzecią, co zniweczyłoby jedną z głównych zalet Bitcoina.
W oparciu o założenia kryptoekonomiczne, współzależna relacja pomiędzy górnikami a siecią Bitcoin zapewnia ważność i poprawność całej pracy. Nie gwarantuje to jednak, że system będzie działał w przyszłości tak samo, jak obecnie.
Cykl kryptoekonomii
Cykl kryptoekonomii jest modelem holistycznym, który łączy ze sobą wszystkie kategorie uczestników. Diagram ten został opublikowany przez Joela Monegro i ilustruje przepływ pieniędzy przez różne klasy uczestników w środowisku gospodarczym typu peer-to-peer.
Model ten jest rynkiem trójstronnym, na który składają się górnicy (strona podaży), użytkownicy (strona popytu) i inwestorzy (strona kapitału). Każda grupa uczestników wymienia się między sobą za pośrednictwem ograniczonych zasobów kryptoekonomicznych (tokenów).
W tym cyklu górnik otrzymuje zapłatę za wykonaną pracę w tokenach, z których korzystają użytkownicy. Protokół konsensusu standaryzuje cały ten proces, a model kryptoekonomiczny kontroluje, kiedy i w jaki sposób górnicy otrzymują nagrody.
Stworzenie architektury sieciowej utrzymywanej przez stronę generującą rozproszone dostawy (górników) jest właściwe, jeśli korzyści przewyższają związane z tym wady. W tym kontekście mówimy o takich zaletach jak: odporność na cenzurę, nieograniczone transakcje i wysoki poziom bezpieczeństwa. Jednak zdecentralizowane systemy mają niższą wydajność w porównaniu do swoich scentralizowanych odpowiedników.
W tym modelu inwestor pełni jednocześnie dwie role: zapewnienie płynności dla tokenów, które górnicy mogą następnie sprzedać, a także kapitalizację sieci poprzez utrzymanie ceny tokena na takim poziomie, aby wydobycie pozostało opłacalne.
Z kolei inwestorów dzieli się na dwie grupy: traderów (inwestorzy krótkoterminowi) i hodlerów (inwestorzy długoterminowi).
Traderzy tworzą płynność na rynku, dzięki czemu górnicy mają możliwość sprzedaży wydobytych tokenów i pokrycia swoich kosztów operacyjnych, natomiast posiadacze zapewniają wystarczający kapitał na rozwój sieci, utrzymując wartość tokenów. W kanale relacji górnik-handlowiec wymieniają między sobą przepływy pieniężne bezpośrednio, z kolei górnik-posiadacz robi to pośrednio.
Oznacza to, że wszyscy uczestnicy tego procesu są od siebie zależni w realizacji swoich celów gospodarczych. Taka struktura tworzy niezawodną i bezpieczną sieć, a przestrzeganie motywującego zestawu zasad jest kierunkiem korzystniejszym dla każdego indywidualnego uczestnika, co z kolei zwiększa odporność sieci.
Wniosek
Wraz z powstaniem Bitcoina pojawiła się stosunkowo nowa koncepcja – kryptoekonomia, która jest elementem, który trzeba wziąć pod uwagę przy projektowaniu zdecentralizowanych sieci.
Rozdzielenie ról w modelach kryptoekonomicznych pomaga analizować koszty, zachęty ekonomiczne i przepływ środków dla każdej grupy uczestników. Może również pomóc dokładniej przemyśleć względną władzę i potencjalne punkty centralizacji, co jest ważne przy planowaniu bardziej zrównoważonych modeli zarządzania i dystrybucji tokenów.
Do opracowania sieci nowej generacji potrzebna jest dziedzina badań kryptoekonomii, a także wykorzystanie modeli kryptoekonomicznych. Badając modele kryptoekonomiczne, które zostały już wypróbowane i przetestowane w świecie rzeczywistym, możliwe jest zaprojektowanie sieci przyszłości tak, aby były bardziej wydajne niż obecne opcje, co doprowadzi do bardziej zrównoważonego ekosystemu zdecentralizowanej gospodarki.