Kontrakt opcji to umowa, która pozwala inwestorowi kupić lub sprzedać składnik aktywów po z góry określonej cenie przed lub w określonym dniu. Chociaż kontrakty na opcje mogą brzmieć podobnie do kontraktów futures, inwestorzy kupujący kontrakty na opcje nie są zobowiązani do rozliczenia swojej pozycji.
Kontrakty opcyjne mogą opierać się na różnych aktywach bazowych, w tym na akcjach i kryptowalutach. Umowy te można również wyprowadzić ze wskaźników finansowych. Kontrakty opcyjne są często wykorzystywane do zabezpieczenia ryzyka istniejących pozycji i przeprowadzania transakcji spekulacyjnych.
Jak działają kontrakty opcyjne?
Istnieją dwa podstawowe typy opcji, a mianowicie opcje kupna i opcje sprzedaży. Opcja kupna daje właścicielowi kontraktu prawo do zakupu instrumentu bazowego, natomiast opcja sprzedaży daje właścicielowi kontraktu prawo do sprzedaży aktywa bazowego. Dlatego inwestorzy zazwyczaj wybierają opcje kupna, gdy spodziewają się wzrostu ceny instrumentu bazowego, i opcje sprzedaży, gdy spodziewają się spadku ceny. Mogą również korzystać z opcji kupna i sprzedaży w celu utrzymania stabilnych cen, a nawet skorzystać z kombinacji tych dwóch opcji, aby obstawiać wahania rynkowe.
Kontrakt opcyjny składa się z co najmniej czterech części: wielkości, daty wygaśnięcia, ceny wykonania i premii. Po pierwsze, wielkość zamówienia odnosi się do liczby kontraktów, które mają być przedmiotem obrotu. Po drugie, data wygaśnięcia to data, w której inwestor nie może już skorzystać z opcji. Ponownie cena wykonania odnosi się do ceny, po której składnik aktywów zostanie kupiony i sprzedany (jeśli kupujący kontrakt zdecyduje się skorzystać z opcji). Wreszcie premia odnosi się do ceny, po której zawierany jest kontrakt na opcje. Cena reprezentuje kwotę, jaką inwestor musi zapłacić, aby otrzymać opcję. W związku z tym kupujący uzyskuje umowę od wystawcy (sprzedawcy) na podstawie wartości premii, która stale zmienia się w miarę zbliżania się daty wygaśnięcia.
Zasadniczo, jeśli cena wykonania jest niższa od ceny rynkowej, inwestorzy kupią instrument bazowy z dyskontem, a po uwzględnieniu premii mogą zdecydować się na wykonanie kontraktu i osiągnięcie zysku. Jeżeli jednak cena wykonania będzie wyższa od ceny rynkowej, posiadacz opcji nie ma powodu do realizacji opcji, a kontrakt zostanie uznany za nieważny. Jeżeli kontrakt nie zostanie zrealizowany, kupujący traci jedynie premię zapłaconą przy otwarciu pozycji.
Należy zauważyć, że chociaż kupujący może wybrać, czy skorzystać z opcji kupna i sprzedaży, działanie wystawcy (sprzedającego) zależy od decyzji kupującego. Oznacza to, że jeśli kupujący opcję kupna zdecyduje się skorzystać z umowy, sprzedający jest zobowiązany do sprzedaży instrumentu bazowego. Podobnie, jeśli przedsiębiorca kupi opcję sprzedaży i zdecyduje się z niej skorzystać, sprzedawca jest zobowiązany do zakupu instrumentu bazowego od posiadacza kontraktu. Oznacza to, że autor jest narażony na większe ryzyko niż kupujący. O ile straty kupującego ograniczają się do składki zapłaconej za kontrakt, o tyle straty autora mogą być większe w zależności od wartości rynkowej aktywa.
Niektóre kontrakty dają inwestorom prawo do skorzystania z opcji w dowolnym momencie przed wygaśnięciem. Ten rodzaj kontraktu nazywany jest często kontraktem na opcje amerykańskie. Natomiast kontrakty na opcje europejskie można wykonać wyłącznie w dniu wygaśnięcia. Warto jednak zauważyć, że nazwy tych kontraktów nie mają nic wspólnego z ich położeniem geograficznym.
premia opcyjna
Wartość tantiem zależy od wielu czynników. Mówiąc najprościej, premia, jaką możemy ustawić dla opcji, zależy od co najmniej czterech czynników: ceny instrumentu bazowego, ceny wykonania, czasu pozostałego do wygaśnięcia oraz zmienności odpowiedniego rynku (lub indeksu). Te cztery składniki mają różny wpływ na premie za kupno i sprzedaż, jak pokazano w poniższej tabeli.
Łatwo możemy zauważyć, że cena aktywów i cena wykonania mają odwrotny wpływ na premie za kupno i sprzedaż. Natomiast krótsze okresy zazwyczaj oznaczają niższe składki w przypadku obu opcji. Głównym powodem jest to, że im krótsze ramy czasowe, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że inwestorzy zmienią kontrakt na swoją korzyść. Z drugiej strony rosnący poziom zmienności zazwyczaj prowadzi do wzrostu składek. Dlatego premie za kontrakty opcyjne są wynikiem połączenia tych i innych czynników.
wrażliwość cenowa opcji
Wrażliwość cenowa opcji to narzędzie służące do pomiaru niektórych z wielu czynników wpływających na cenę kontraktu. W szczególności są to wartości statystyczne, które mierzą ryzyko konkretnego kontraktu w oparciu o różne zmienne bazowe. Oto krótkie wyjaśnienie niektórych głównych wrażliwości cenowych opcji i tego, co mierzą:
Delta: Mierzy zmianę ceny kontraktu opcyjnego w stosunku do ceny instrumentu bazowego. Na przykład delta wynosząca 0,6 oznacza, że za każdą zmianę ceny aktywa o 1 dolara premia prawdopodobnie zmieni się o 0,60 dolara.
Gamma: Mierzy tempo zmian delty w czasie. Zakładając, że Delta zmieni się z 0,6 na 0,45, opcja ma Gamma 0,15.
Theta: Mierzy zmianę ceny związaną ze skróceniem czasu trwania kontraktu o jeden dzień. Pokazuje, jak oczekuje się zmiany premii w miarę zbliżania się daty wygaśnięcia kontraktu opcyjnego.
Vega: Mierzy odpowiednią stopę zmiany ceny kontraktu na każdy 1% zmiany implikowanej zmienności instrumentu bazowego. Wzrosty Vega zazwyczaj odzwierciedlają wzrost cen kupna i sprzedaży.
Rho: Miara oczekiwanych zmian cen związanych z wahaniami stóp procentowych. Rosnące stopy procentowe zazwyczaj powodują wzrost ceny opcji kupna, a opcji sprzedaży spadek ceny. Dlatego opcja kupna ma dodatnią wartość Rho, a opcja sprzedaży ma ujemną wartość Rho.
Typowe przypadki użycia
Zabezpieczenie
Kontrakty opcyjne są szeroko stosowane jako narzędzia zabezpieczające. Bardzo prostym przykładem strategii zabezpieczającej byłoby nabycie przez inwestora opcji sprzedaży akcji, które już posiada. Jeśli całkowita wartość dużego pakietu akcji zostanie utracona w wyniku spadku ceny, skorzystanie z opcji sprzedaży może pomóc inwestorom złagodzić straty.
Załóżmy na przykład, że Alicja kupuje 100 akcji po cenie 50 dolarów, mając nadzieję, że cena rynkowa wzrośnie. Aby jednak zabezpieczyć się przed spadkiem cen akcji, zdecydowała się kupić opcję sprzedaży z ceną wykonania 48 dolarów, płacąc premię w wysokości 2 dolarów za akcję. Jeśli na rynku panuje tendencja niedźwiedzia, a cena akcji spadnie do 35 dolarów, Alicja może skorzystać z kontraktu, aby złagodzić swoją stratę i sprzedać akcje po 48 dolarów za akcję zamiast 35 dolarów za akcję. Jeśli jednak rynek stanie się zwyżkowy, nie będzie musiała wykonywać kontraktu i straci jedynie zapłaconą premię (2 dolary za akcję).
Alice osiągnęłaby wówczas próg rentowności na poziomie 52 USD (50 USD + 2 USD za akcję), a jej strata zostałaby ograniczona do 400 USD (zapłacona premia w wysokości 200 USD plus cena sprzedaży akcji wynosząca 48 USD za akcję, przy maksymalnej stracie wynoszącej 200 USD).
handel spekulacyjny
Opcje są również szeroko stosowane w handlu spekulacyjnym. Na przykład inwestor, który uważa, że cena aktywów wkrótce wzrośnie, może kupić opcję kupna. Jeśli cena aktywów jest wyższa niż cena wykonania, inwestor może skorzystać z opcji i kupić ją z dyskontem. Kiedy cena składnika aktywów jest wyższa lub niższa od ceny wykonania, co powoduje, że kontrakt jest opłacalny, mówi się, że opcja jest „in the money”. W związku z tym, jeżeli kontrakt osiąga próg rentowności, nazywa się go „opcją at-the-money”; jeżeli wykazuje stratę, nazywa się to „opcją out-of-the-money”.
podstawowa strategia
Handlując opcjami, inwestorzy mogą stosować różne strategie oparte na czterech podstawowych pozycjach. Kupujący może kupić opcję kupna (prawo zakupu) lub opcję sprzedaży (prawo sprzedaży). Wystawca może sprzedać kontrakt opcji kupna lub sprzedaży. Jak wspomniano wcześniej, jeśli zleceniodawca zdecyduje się skorzystać z opcji, twórca jest zobowiązany do zakupu lub sprzedaży aktywa.
Istnieją różne strategie handlu opcjami do wyboru w oparciu o różne możliwe kombinacje kontraktów kupna i sprzedaży. Oto kilka podstawowych przykładów takich strategii: putty ochronne, calle z pokryciem, straddle i szerokie straddle.
Ochronna opcja sprzedaży: Umowa opcji sprzedaży obejmująca zakup istniejącego składnika aktywów. To jest strategia zabezpieczająca zastosowana przez Alicję w poprzednim przykładzie. Strategia ta znana jest również jako ubezpieczenie portfela, ponieważ chroni inwestorów przed potencjalnymi tendencjami spadkowymi, zachowując jednocześnie ich ekspozycję w przypadku wzrostu cen aktywów.
Covered Call: Opcja kupna polegająca na sprzedaży istniejącego aktywa. Inwestorzy mogą skorzystać z tej strategii, aby uzyskać dodatkowy dochód (premie opcyjne) z posiadanych akcji. Jeżeli umowa nie zostanie zrealizowana, inwestor może zarobić premię, zachowując aktywa. Jeśli jednak kontrakt zostanie zrealizowany ze względu na wzrost ceny rynkowej, inwestor jest zobowiązany do sprzedaży pozycji.
Arbitraż straddle: odnosi się do kupowania opcji kupna i opcji sprzedaży na ten sam składnik aktywów z tą samą ceną wykonania i datą wygaśnięcia. Dopóki cena aktywów rośnie lub spada o wystarczająco dużą kwotę, inwestorzy mogą osiągnąć zysk. Mówiąc najprościej, inwestorzy obstawiają ruchy na rynku.
Wide straddle: obejmuje równoczesny zakup opcji kupna „out of the money” i opcji sprzedaży (tj. kupno opcji kupna po cenie wykonania powyżej ceny rynkowej i zakup opcji sprzedaży po cenie wykonania poniżej ceny rynkowej). Szeroki straddle to w zasadzie to samo co straddle, ale koszt otwarcia pozycji jest niższy. Jednak szerokie straddle wymagają wyższego poziomu zmienności, aby były opłacalne.
korzyść
Nadaje się do zabezpieczania ryzyka rynkowego.
Większa elastyczność w handlu spekulacyjnym.
Można stosować różnorodne portfele i strategie handlowe z unikalnymi wzorcami ryzyka/zysku.
Można czerpać zyski ze wszystkich trendów rynkowych (rynek byka, niedźwiedzia i byka).
Może obniżyć koszty otwarcia magazynu.
Umożliwia jednoczesną realizację wielu transakcji.
niedociągnięcie
Mechanika i obliczenia tantiem są czasami trudne do zrozumienia.
Wysokie ryzyko, zwłaszcza dla autora (sprzedawcy)
Strategie handlowe są bardziej złożone niż tradycyjne strategie alternatywne.
Rynki opcji często charakteryzują się niskim poziomem płynności, co czyni je mniej atrakcyjnymi dla większości traderów.
Wartość premii kontraktu opcyjnego podlega dużym wahaniom i maleje w miarę zbliżania się daty wygaśnięcia.
Opcje i kontrakty futures
Zarówno kontrakty na opcje, jak i kontrakty futures są instrumentami pochodnymi i dlatego mają te same przypadki użycia. Pomimo podobieństw istnieją ogromne różnice w mechanizmach rozliczeń.
W przeciwieństwie do opcji, kontrakty futures zazwyczaj są realizowane w dniu wygaśnięcia, co oznacza, że posiadacz kontraktu jest prawnie zobowiązany do handlu instrumentem bazowym (lub środkami pieniężnymi o odpowiednich wartościach). Z opcji natomiast można skorzystać wyłącznie według uznania przedsiębiorcy posiadającego kontrakt. Jeżeli zleceniodawca (kupujący) skorzysta z opcji, wystawca (sprzedawca) jest zobowiązany do zawarcia transakcji na aktywie bazowym.
Podsumować
Jak sama nazwa wskazuje, opcje pozwalają inwestorom zdecydować się na zakup lub sprzedaż składnika aktywów w przyszłości, niezależnie od ceny rynkowej. Takie kontrakty są wszechstronne i można je wykorzystać w różnych sytuacjach: nie tylko w handlu spekulacyjnym, ale także w celu realizacji strategii zabezpieczających.
Należy jednak pamiętać, że handel opcjami i innymi instrumentami pochodnymi wiąże się z wieloma ryzykami. Dlatego przed skorzystaniem z tego typu kontraktu inwestorzy powinni dokładnie zapoznać się z jego działaniem. Ważne jest również, aby inwestorzy w pełni rozumieli różne kombinacje opcji kupna i sprzedaży, a także potencjalne ryzyko związane z każdą strategią. Dodatkowo inwestorzy powinni rozważyć zastosowanie strategii zarządzania ryzykiem, a także analizy technicznej i fundamentalnej w celu kontrolowania potencjalnych strat.
