Kryptowaluty – jak to działa?
Kryptowaluty są bardzo popularnym tematem i interesuje się nimi coraz więcej osób, które dotychczas nie miały wiele wspólnego z inwestowaniem lub nowymi technologiami.
Kryptowaluty są rozproszonym zdecentralizowanym systemem, którego podstawę stanowi kryptografia i technologia blockchain. W dużym uproszczeniu blockchain to rozproszona baza danych, której podstawą jest rosnąca lista wzajemnie powiązanych rekordów, zwanych blokami.
Kryptowaluty są z reguły postrzegane jako aktywo inwestycyjne – trzeba jednak zauważyć, że mogą także służyć do płacenia za produkty i usługi.
Z punktu widzenia początkującego inwestora najprościej przechowywać kryptowalutę na giełdzie (np. na Binance). Takie rozwiązanie jest intuicyjne i wygodne. Warto jednak pamiętać, że najbezpieczniejszym sposobem na długoterminowe przechowywanie środków jest skorzystanie z tak zwanego zimnego portfela – czyli z urządzenia lub aplikacji, która nie musi mieć dostępu do Internetu. Przykładem zimnego portfela sprzętowego jest Ledger lub Trezor.
Charakterystyczną cechą rynku krypto są duże wahania cenowe. Należy pamiętać, że zakup kryptowalut jest obarczony dużym ryzykiem inwestycyjnym.
Kryptowaluty to popularny temat
Kryptowaluty są zagadnieniem, o którym słyszał już praktycznie każdy. Mimo, że temat ten coraz śmielej przewija się do mainstreamowych mediów i jest powszechnie komentowany w Internecie, wiedza na temat technologii blockchain w społeczeństwie wciąż jest prawdopodobnie bardzo niska. Wychodząc temu naprzeciw, w niniejszym artykule przedstawiamy garść podstawowych informacji na temat kryptowalut.
Miłośnicy technologii blockchain widzą w kryptowalutach walutę przyszłości. Z kolei sceptycy obawiają się, że kryptowaluty są aktywem czysto spekulacyjnym, mającym znamiona piramidy finansowej. Niezależnie od opinii na temat tego rynku, zgodnym trzeba być co do tego, że świat krypto osiągnął wielką popularność i współcześnie wzbudza zainteresowanie nie tylko zagorzałych entuzjastów tej technologii, ale także drobnych inwestorów na całym świecie. Co więcej – rynkiem tym interesują się także duże fundusze inwestycyjne, poważne instytucje i rządy.
Kryptowaluty najczęściej są postrzegane jako aktywo inwestycyjne – trzeba jednak zauważyć, że można ich również używać tak samo, jak zwykłych pieniędzy. W związku z tym poza przechowywaniem wartości mogą – podobnie jak zwykłe waluty fiducjarne – służyć do płatności za określone dobra lub usługi. Za pomocą bitcoina można dokonywać płatności za produkty i usługi niemal na całym świecie – zarówno w Internecie, jak i w sklepach stacjonarnych. Prawdziwą rewolucją w tym aspekcie jest karta Visa Binance, która automatycznie konwertuje kryptowaluty na lokalną walutę, co umożliwia dokonywanie płatności również w tych punktach, które nie przyjmują płatności w krypto.
Co ciekawe, według badania CNBC Millionaire Survey 83% milionerów z pokolenia urodzonego pomiędzy 1981 a 1996 r. posiada kryptowaluty. Statystyka ta jest potwierdzeniem tezy, jakoby kryptowaluty mogły się stać czołowym aktywem inwestycyjnym w przyszłości.
Czym jest blockchain?
Pojęcie kryptowalut jest nierozerwalnie związane z równie enigmatycznym pojęciem, jakim jest blockchain. Mowa tu o technologii, której zasadą działania jest rosnąca lista wzajemnie powiązanych rekordów, zwanych blokami. Każdy blok zawiera informacje w postaci tzw. kryptograficznej funkcji skrótu (ang. hash) zawierającej informacje na temat poprzedniego bloku. W efekcie łańcuch bloków przyjmuje postać jednokierunkową. Innymi słowy, nowo utworzone bloki są powiązane z wcześniejszymi blokami. Tym samym blockchain można interpretować jako rozproszoną bazę danych, w której każdy kolejny blok jest zbudowany na poprzednim. Co istotne, architektura ta cechuje się niezmiennością i jest uznawana za bezpieczną. Charakterystyczną cechą blockchaina jest to, że wprowadzonych danych nie można usunąć ani zmodyfikować.
Czym są kryptowaluty?
Według definicji, kryptowaluty są rozproszonym systemem księgowym, który przechowuje informacje o posiadanych jednostkach. System ten składa się z portfeli, które są reprezentowane przez klucz prywatny oraz klucz publiczny.
Najpopularniejszą kryptowalutą jest bitcoin. Jednak na rynku istnieje szereg różnych innych kryptowalut, które są określane mianem altcoinów. Zarówno bitcoin, jak i pozostałe kryptowaluty są notowane względem walut fiducjarnych (zazwyczaj względem dolara amerykańskiego). Najpopularniejsze altcoiny (pod względem kapitalizacji rynkowej – stan na II kwartał 2022 r.) to Ethereum, Tether, USD Coin, BNB, Binance USD, XRP, Cardano, Solana, Dogecoin, Polkadot oraz Shiba Inu.
Ciekawym aspektem, jaki charakteryzuje wiele kryptowalut (ale nie wszystkie), jest to, że podstawą kodu źródłowego jest wolne oprogramowanie. W efekcie duża liczba kryptowalut działa na bazie podobnego kodu źródłowego. Nie oznacza to jednak, że wszystkie kryptowaluty działają tak samo.
Nawet te projekty, których podstawą jest ten sam kod źródłowy, różnią się między sobą istotnymi parametrami, jak np. czas potrzebny na dokonanie transakcji pomiędzy jednym a drugim portfelem funkcjonującym w danej sieci. Wbrew pozorom jest to bardzo istotny parametr, który decyduje o tym, czy dana sieć może być skalowalna i czy może być wykorzystywana do codziennych płatności. Kolejny parametr, który odróżnia jedne kryptowaluty od drugich, to maksymalna podaż monet. Jest to parametr, który ma kluczowy wpływ na tzw. presję inflacyjną lub deflacyjną. Np. bitcoin ma ustaloną maksymalną podaż na poziomie 21 milionów jednostek, jednak nie każda kryptowaluta ma ustaloną podaż maksymalną, dlatego niektóre altcoiny są narażone na inflację (przykładem kryptowaluty inflacyjnej jest Dogecoin).
Kolejny charakterystyczny parametr to podejście do kwestii związanych z transparentnością transakcji. Np. w przypadku bitcoina wszystkie transakcje są transparentne i każdy może sprawdzić, że z jednego adresu na drugi zostały przesłane środki. A w przypadku innych kryptowalut (np. Monero) tego typu dane są ukryte.
W przypadku większości kryptowalut podstawą kursu są wolnorynkowe siły popytu i podaży. Warto jednak odnotować, że są również takie kryptowaluty, których wycena jest trwale powiązana z wartością określonego dobra (np. kurs kryptowaluty Tether USDT wzoruje się na dolarze amerykańskim USD).
Mimo różnych cech, które wyróżniają poszczególne projekty, charakterystyczną cechą kryptowalut jest fakt, że jest to zdecentralizowany system bazujący na blockchainie. Innymi słowy, cały proces zachodzi w zdecentralizowanej bazie danych. Nie ma tutaj pośrednika (np. w postaci banku). Środki przepływają zgodnie z zasadą peer-to-peer tylko pomiędzy uczestnikami transakcji.
Na czym polega kopanie kryptowalut?
Kryptowaluty są rozproszonym zdecentralizowanym systemem, którego podstawę stanowi kryptografia i technologia blockchain. Zaszyfrowane kryptograficznie bloki są dołączane do istniejącego łańcucha. W ten sposób powstają nowe bloki, a wraz z nimi nowe jednostki kryptowaluty. Proces ten jest powszechnie nazywany kopaniem kryptowalut. Nazwa ta wynika z tego, że osoby, które użyczają moc obliczeniową swojego komputera (zazwyczaj są to tak zwane „koparki kryptowalut”, czyli wyspecjalizowane urządzenia zbudowane z wielu kart graficznych) do wykonania tej operacji, otrzymują nagrodę w postaci kryptowaluty. Opisując ten proces, powszechnie stosuje się takie terminy jak „górnik”, „kopanie” lub „koparka kryptowalut”, w związku z czym w nomenklaturze występuje dobitna analogia nawiązująca do tradycyjnego sposobu wydobywania kruszców.
Mówiąc o kopaniu kryptowalut warto zauważyć, że koparki wykorzystywane do tego celu zużywają duże ilości energii elektrycznej. Dlatego wydobywanie kryptowalut wymaga wyspecjalizowanych maszyn i taniej energii elektrycznej, bo w przeciwnym razie rachunki za prąd mogą pochłonąć cały zysk uzyskany z kopania. Jednocześnie trzeba zauważyć, że z powodu dużego zużycia energii elektrycznej coraz częściej pojawiają się wątpliwości dotyczące wpływu kryptowalut na środowisko. W związku z tym trendem powstają tzw. zielone kryptowaluty, które nie mają tak dużego zapotrzebowania na energię elektryczną. Szczególnie charakterystycznym przykładem jest projekt Ethereum, który w niedalekiej przyszłości przejdzie z algorytmu Proof-of-Work na Proof-of-Stake, dzięki czemu działanie tej sieci będzie pochłaniać o 99,95% mniej energii elektrycznej.
Jak przechowywać kryptowaluty?
Z punktu widzenia początkującego inwestora najprościej przechowywać kryptowalutę na giełdzie (np. na binance.com). Takie rozwiązanie jest intuicyjne i wygodne. W prosty sposób (np. za pomocą przelewu) można dokonać zakupu środków – w ten sam sposób można także wypłacić kryptowalutę do złotówek lub innej waluty fiducjarnej. Co istotne, w razie jakichkolwiek problemów można liczyć na pomoc ze strony obsługi technicznej.
Alternatywą wobec giełdy jest korzystanie z tzw. portfeli gorących (hot wallet) lub zimnych (cold wallet). Portfele gorące to wszelkie aplikacje instalowane na komputerze lub urządzeniu mobilnym, które do działania muszą mieć dostęp do Internetu. Z kolei zimne portfele to rozwiązania, które działają offline. Najbardziej popularnym przykładem zimnych portfeli są portfele sprzętowe Ledger lub Trezor (urządzenia, które kształtem przypominają pendrive’a i są podłączane do komputera przez port USB). Istotną zaletą portfeli zimnych jest fakt, że zapewniają wyższy poziom bezpieczeństwa. Natomiast portfele gorące są bardziej podatne na ewentualne ataki hakerskie. Dlatego według powszechnych zaleceń przy operacjach bieżących można śmiało korzystać z giełdy kryptowalut lub aplikacji typu hot wallet. Natomiast do długoterminowego przechowywania środków najlepiej używać portfeli zimnych.
Inwestowanie w kryptowaluty
Czy warto inwestować w kryptowaluty? To pytanie prawdopodobnie zadaje sobie niemal każdy, kto zapoznaje się z tym tematem. Niewątpliwie jest to wyjątkowo ciekawa technologia, która wykazuje duży potencjał rozwojowy. Jednocześnie trzeba jednak pamiętać, że rynek ten słynie z bardzo dużej zmienności, a w związku z tym ryzyko inwestycyjne jest wyjątkowo duże. Żeby zainwestować jakiekolwiek nawet najdrobniejsze środki, trzeba najpierw postawić na zdobycie wiedzy na temat tego rynku. Początkujących inwestorów zachęca wizja szybkiego i stosunkowo wysokiego zarobku. Trzeba jednak pamiętać, że poza dużymi wzrostami rynek ten często notuje równie spektakularne spadki. Dlatego chłodna głowa, zdawanie sobie sprawy z wysokiego ryzyka inwestycyjnego oraz regularne zdobywanie wiedzy to podstawa.
Więcej podstawowych informacji dla początkujących na temat kryptowalut można pozyskać z następujących materiałów: