Jak kopać Monero (XMR)?
Najważniejsze informacje
Kryptowaluta Monero (XMR) od lat uważana jest za czołową monetę prywatną. Innymi słowy jest to jedna z najpopularniejszych kryptowalut przeznaczona dla osób poszukujących większej prywatności i anonimowości w świecie kryptowalut.
Na temat kopania Monero zrobiło się nieco głośniej w listopadzie 2019 roku, kiedy to wdrożono algorytm RandomX, który faworyzuje kopanie przy użyciu procesorów CPU. Jednocześnie algorytm ten wyklucza możliwość kopania przy użyciu układów scalonych ASIC.
Aby kopać XMR, trzeba mieć komputer z wydajnym procesorem i portfel obsługujący kryptowalutę Monero (np. Monero GUI Wallet). Poza tym należy zainstalować i skonfigurować oprogramowanie do kopania. Przykład, jak można to wykonać, został opisany w tym artykule.
Kopanie XMR zazwyczaj odbywa się przy użyciu rozwiązania zwanego pulą. Jest to rozwiązanie, które umożliwia współużytkowanie infrastruktury, która zrzesza i kumuluje moc wielu górników. W rezultacie skuteczność wydobycia jest większa niż w przypadku kopania za pomocą pojedynczej jednostki komputerowej.
Kryptowaluta Monero (XMR) – czym się wyróżnia?
Waluta Monero powstała 18 kwietnia 2018 roku jako fork waluty Bytecoin. Pierwotna nazwa tej kryptowaluty to Bitmonero. Jest to otwartoźródłowa kryptowaluta, która wyróżnia się podwyższonym poziomem prywatności i naciskiem na decentralizację. Większość kryptowalut umożliwia śledzenie informacji o dokonywanych transakcjach (zazwyczaj jawna jest m.in. przesyłana suma, adres nadawcy oraz adres odbiorcy), a tymczasem Monero zabezpiecza te dane poprzez szyfrowanie. Co prawda niektórzy kwestionują prywatność transakcji realizowanych przy użyciu XMR, niemniej jednak to właśnie Monero uchodzi za czołową kryptowalutę prywatną. Jest to projekt, który ma społeczność deweloperów oddanych wizji zwiększenia poufności transakcji. W efekcie co jakiś czas wychodzą nowe aktualizacje (np. Kovri), które usprawniają efektywność i prywatność transakcji dokonywanych za pomocą XMR.
Czym charakteryzuje się kopanie Monero?
XMR podobnie jak Bitcoin wydobywa się metodą Proof-of-Work. Istotna różnica polega na tym, że do kopania Monero można wykorzystać CPU lub GPU, ale nie można skorzystać z układów scalonych (ASIC). Wcześniej za kopanie odpowiedzialny był algorytm CryptoNight, ale w listopadzie 2019 roku został zastąpiony przez RandomX, który faworyzuje kopanie przy pomocy standardowych komputerów wyposażonych w CPU.
Monero można kopać przy użyciu pojedynczego komputera, co jest określane mianem kopania solo. Minusem takiej działalności jest to, że przez niewielką moc obliczeniową jednej maszyny szanse na wykopanie jakiekolwiek ilości są bardzo małe. Dlatego alternatywą jest skorzystanie z tzw. puli, czyli infrastruktury, która zrzesza wielu górników (a dokładniej ich koparki). Taki system zwiększa szansę na wykopanie bloku, czyli jest to sposób na efektywniejszy mining.
Jak kopać monero (XMR)?
Oszacowanie wydajności oraz zakup sprzętu
Kopanie warto rozpocząć od sprawdzenia, jaką opłacalnością wydobycia charakteryzuje się określony sprzęt komputerowy. Do tego celu może posłużyć kalkulator. Wiele takich kalkulatorów jest dostępnych w Internecie, np. pod adresem monero.how/monero-mining-calculator lub 2cryptocalc.com/xmr-mining-calculator. W tego typu kalkulatorach wystarczy podać współczynnik wydobywania kryptowaluty (hashrate), energochłonność (w watach) oraz stawkę za energię elektryczną (w kWh). Po wypełnieniu wyżej wymienionych pól kalkulator poda nam szacowane zyski. Trzeba odnotować, że są to zyski z kopania przy bieżącej trudności wydobycia, a jest to parametr, który z dużym prawdopodobieństwem może ulec zmianie. Zatem uzyskane wyniki są obarczone pewnym istotnym marginesem błędu.
Kluczowy wpływ na hashrate ma to, z jakiej maszyny korzystamy, dlatego warto zapoznać się z benchmarkiem procesorów lub kart graficznych (np. na stronie xmrig.com/benchmark). Benchmarki to testy porównawcze, dzięki którym szybko i łatwo można się dowiedzieć, która konfiguracja koparki jest najbliższa optymalnej. Oczywiście planując zakup sprzętu nie można sugerować się jedynie tym, żeby hashrate był jak najwyższy. Równie kluczowy czynnik to cena zakupu urządzenia. Im lepszy jest współczynnik wydajności do ceny, tym wyższa jest opłacalność takiej inwestycji. Rynek procesorów i kart graficznych stale się zmienia, dlatego sprzęt, który jest uważany za wydajny dzisiaj, niekoniecznie musi być równie dobrym wyborem za jakiś czas. Dlatego każdy, kto planuje taki zakup powinien na bieżąco obserwować rynek procesorów. Jest to aspekt, który ma kluczowy wpływ na ROI (return on investment – zwrot z inwestycji).
Wprawdzie sytuacja rynkowa (czytaj: ceny procesorów) dynamicznie się zmienia, jednak poniżej podajemy kilka modeli procesorów, które często bywają rekomendowane do kopania XMR: AMD Ryzen 9 5950X, AMD Ryzen Threadripper 1950X, Intel Core i9-10900K, AMD Ryzen 9 3950X, Intel Xeon E5-2699A V4, Intel premium G4560, AMD Ryzen 3 3100, AMD Ryzen Threadripper 3990X 64 oraz AMD EPYC 7742 64-Core.
Instalacja portfela Monero
Kiedy już oszacujemy opłacalność kopania i przygotujemy odpowiedni sprzęt, pozostaje jeszcze instalacja odpowiedniego oprogramowania. Należy rozpocząć od instalacji portfela. Do tego celu można na komputerze zainstalować Monero GUI Wallet lub Monero CLI. Obie aplikacje można pobrać ze strony getmonero.org/downloads/. GUI Wallet to aplikacja z graficznym interfejsem użytkownika, przez co jest to rozwiązanie wybierane zarówno przez początkujących, jak i przez zaawansowanych użytkowników. Z kolei Monero CLI to portfel z interfejsem w postaci wiersza poleceń. Jest to rozwiązanie wybierane przez programistów oraz użytkowników zaawansowanych. Alternatywą wobec tych dwóch portfeli są portfele „mobilne i lekkie”. Przykłady takich portfeli to Cake Wallet, Feather oraz Monerujo.
Dla osób rozpoczynających swoją przygodę z kopaniem XMR najprostszym rozwiązaniem wydaje się pobranie Monero GUI Wallet. Po zainstalowaniu tego portfela (np. na systemie operacyjnym Windows) użytkownik widzi całkowicie intuicyjny interfejs. Wystarczy wejść w zakładkę Settings i tam, w polu Primary address, powinien znajdować się nowo utworzony adres portfela, który może posłużyć do odbierania nagrody za mining. W tej samej zakładce znajdują się także klucze do portfela (Secret key, Public key oraz Secret spend key).
Instalacja oprogramowania do kopania
Jeżeli mamy już zainstalowany portfel, to można przejść do instalacji oprogramowania do kopania kryptowalut przy użyciu algorytmu Random X. Do tego celu można wykorzystać program xmr-stak, który jest dostępny w repozytorium github (adres: github.com/fireice-uk/xmr-stak/releases).
Po rozpakowaniu pobranego pliku .zip wystarczy kliknąć tzw. „instalkę” i rozpocząć proces instalacji. Na tym etapie pojawi się pytanie o wybór kryptowaluty. Niezbędne jest także podanie adresu kopalni („Pool Address”) oraz podanie adresu Monero („Username”). Przykładowy Pool address to xmr.2miners.com:3333. Adres ten można znaleźć np. na stronie 2miners.com. Z kolei Username to nic innego jak Primary address, który wystarczy skopiować z założonego wcześniej portfela (np. z aplikacji Monero GUI Wallet). Po podaniu tych danych oprogramowanie xmr-stark powinno połączyć się z kopalnią i powinno zacząć wykonywanie obliczeń na blockchainie Monero. Jest to równoznaczne z rozpoczęciem kopania XMR.
Jeżeli korzystamy z kopalni 2miners.com, to wystarczy wejść na stronę 2miners.com i w górnym pasku wpisać adres swojego portfela. W ten sposób możemy monitorować proces kopania. Przede wszystkim można sprawdzić, ile jednostek XMR zostało wydobytych oraz jaki jest średni hashrate.
Warto odnotować, że 2miners.com wysyła nagrodę w postaci jednostek XMR na portfel co 120 minut. Wypłata jest oczywiście dokonywana bezpośrednio na podany adres Monero (np. opisany powyżej GUI-Wallet).
Podsumowanie
Kopanie Monero wydaje się ciekawym zagadnieniem. Konfiguracja kopania przy wykorzystaniu tzw. puli jest prosta i nawet początkujący górnik powinien sobie z nią poradzić. Co prawda konieczny jest zakup komputera z mocnym procesorem, jednak z perspektywy osoby początkującej jest to dużo bardziej przystępne niż zakup kosztownych i bardzo energochłonnych koparek ASIC.
Obecnie większość górników skupia się na wydobywaniu ETH. Jak wiadomo w niedalekiej przyszłości Ethereum ma przejść na Proof of Stake, przez co dalsze kopanie ETH przy użyciu układów GPU nie będzie możliwe. Dlatego wiele osób już dzisiaj szuka alternatyw. Jako że Monero bardziej faworyzuje kopanie przy użyciu procesorów CPU, a koparki tworzone pod ETH składają się z kart graficznych GPU, Monero nie do końca powinno być postrzegane jako oczywiste rozwiązanie zastępcze. Niemniej jednak zdaniem niektórych osób algorytm Random X oraz kopanie XMR to wyjątkowo ciekawe zagadnienie, które może zainteresować górników dotychczas skupionych na kopaniu ETH.
Więcej na temat Monero i kopania kryptowalut można przeczytać w poniższych materiałach:
(Akademia) Wyjaśnienie zk-SNARK i zk-STARK